Τοπικές κοινωνίες και άμεση δημοκρατία

—του Γιώργου Τσακνιά για τη στήλη Παροράματα και ημαρτημένα

Κυκλοφόρησε σήμερα η παρακάτω επιστολή / ανακοίνωση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης:

14238208_10154112886764440_121130987363203624_n

Φαίνεται πως αρκούν δυο-τρεις γενιές για να ξεχάσεις τι σημαίνει προσφυγιά. Οι γιαγιάδες των γονιών που υπογράφουν τη δήλωση ήρθαν κυνηγημένες το 1922 από την περιοχή της Αργυρούπολης (Γκιουμούς χανέ). Οι ντόπιες τις έλεγαν παστρικές, διότι είχαν το κακό συνήθειο να πλένονται — οι ντόπιες δεν πλένονταν και θεωρούσαν την ανάγκη για καθαριότητα ως απόδειξη ανηθικότητας: για να θέλουν να πλυθούν, κάτι έχουν κάνει… (Μου το εξήγησε αυτό πριν από πολλά πολλά χρόνια η γιαγιά μου, παστρικιά κι αυτή, πρόσφυγας από την Κωνσταντινούπολη στην Ελευσίνα).

Το ενδιαφέρον πάντως στην ανακοίνωση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου είναι πως δεν υπάρχει κάποιου είδους αιτιολόγηση: δεν αναφέρεται ας πούμε κτιριακή ανεπάρκεια ή αριθμός παιδιών ανά αίθουσα (ότι π.χ. το σχολείο είναι ήδη φορτωμένο με υπερβολικά πολλά παιδιά) ή ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό —τέλος πάντως, δεν αναφέρεται κάποιος λόγος, έστω προσχηματικά, για να μη γίνουν δεκτά τα προσφυγόπουλα. Αυτό αποφασίσαμε ομόφωνα, κι αν δεν εισακουστούμε θα κάνουμε κατάληψη. Ανεξαρτήτως του αν θα συμφωνούσε κανείς με την όποια τεκμηρίωση της απόφασης, η απουσία της και, γενικά, η λακωνικότητα του κειμένου, δείχνουν ότι οι συντάκτες του θεωρούν τη διαδικασία αυτή απόλυτο και αναφαίρετο δημοκρατικό τους δικαίωμα.

Άντε τώρα να συζητήσεις για τη δημοκρατία, για το περιεχόμενό της, για τα ζητήματα δικαιωμάτων στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας. Άντε να συζητήσεις με τους ανθρώπους που η κύρια έγνοια τους είναι να «παραμερίσουν την καθιερωμένη αντίθεση δημοκρατίας και δικτατορίας». Άντε να συζητήσεις με ανθρώπους που πιστεύουν σοβαρά ότι η λύση στα σημερινά προβλήματα είναι η άμεση δημοκρατία — ο Βαρουφάκης στο Σύνταγμα να συζητά με το λαό για τη μάστιγα των μνημονίων (αυτό αφότου έπαψε να είναι σύμβουλος του Γ.Α.Π. και προτού γίνει υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ, είχε βλέπεις κενό στο πρόγραμμά του εκείνες τις μέρες).

Ας μη συζητήσω ούτε εγώ, λοιπόν. Ξέρω —μου το έχουν εξηγήσει υπομονετικά πολλοί ριζοσπάστες αριστεροί φίλοι μου— πως δεν πρέπει να φοβόμαστε τη δημοκρατική έκφραση του λαού, τις συνελεύσεις στις γειτονιές και στις πλατείες των χωριών, την άμεση απόφαση των τοπικών κοινωνιών για το τι θα συμβεί στον τόπο τους. Πως αυτό είναι πραγματική δημοκρατία, από τα κάτω. Ξέρω επίσης ότι είναι λογικό να κλιμακωθεί ο αγώνας με κατάληψη του σχολείου, αν η κεντρική εξουσία αγνοήσει τη δημοκρατική απόφαση των ντόπιων γονιών, και ξέρω βέβαια ότι οι λαϊκοί αγώνες δεν ποινικοποιούνται. Περιμένω συνεπώς τώρα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ Ωραιοκάστρου, ότι στηρίζει την απόφαση της τοπικής κοινωνίας να μη γίνουν δεκτά τα προσφυγόπουλα στο δημοτικό σχολείο, απόφαση που ελήφθη απολύτως (αμεσο)δημοκρατικά.

Τι, όχι;

copy___%ce%ac%cf%81%ce%b4%ce%b1%cf%83%cf%83%ce%b1

Το κάστρο της Άρδασσας, στην περιοχή της Αργυρούπολης. Προς τιμήν του το Παλαιόκαστρο μετωνομάστηκε σε Ωραιόκαστρο όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι πρόσφυγες από τον Πόντο.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από τη στήλη Παροράματα και ημαρτημένα

Το dim/art στο facebook

follow-twitter-16u8jt2 αντίγραφο

11 comments

  1. Πραγματικά σοβαρή παρανόηση για το τι σημαίνει Δημοκρατία, και μάλιστα Άμεση. Τραγική η ταύτιση της Δημοκρατίας με την αρχή τής πλειοψηφίας και η πλήρης άγνοια της σημασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
    Κάτι δεν πιάσατε καλά κε Τσακνιά τότε που συζητούσατε με τους ριζοσπάστες αριστερούς φίλους σας, ή αυτοί δεν σας τα είπαν καλά. Επιστρέψτε με προσοχή σε κάποια σχετική συζήτηση. Γιατί μπορεί όντως να τους δείτε με τα μούτρα κατεβασμένα αν (πολύ πιθανόν) σας μετέφεραν στρεβλή εικόνα τής Δημοκρατίας, αλλά υπάρχει και η μη αμελητέα πιθανότητα να σας περιμένει τρελή καζούρα.
    Φιλικά.

    Μου αρέσει!

  2. Πραγματικά σοβαρή παρανόηση για το τι σημαίνει Δημοκρατία, και μάλιστα η μία και μόνη, η Άμεση. Τραγική η ταύτιση της Δημοκρατίας με την αρχή τής πλειοψηφίας και η πλήρης άγνοια της σημασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
    Κάτι δεν πιάσατε καλά κε Τσακνιά τότε που συζητούσατε με τους ριζοσπάστες αριστερούς φίλους σας, ή αυτοί δεν σας τα είπαν καλά. Επιστρέψτε με προσοχή σε κάποια σχετική συζήτηση. Γιατί μπορεί όντως να τους δείτε με τα μούτρα κατεβασμένα αν (πολύ πιθανόν) σας μετέφεραν στρεβλή εικόνα τής Δημοκρατίας, αλλά υπάρχει και η μη αμελητέα πιθανότητα να σας περιμένει τρελή καζούρα.
    Φιλικά.

    Μου αρέσει!

    1. Μάλλον εσείς παρανοήσατε απολύτως. Αν θέλετε, μου υποδεικνύετε σε ποιο σημείο του κειμένου ταυτίζω τη Δημοκρατία με την αρχή της πλειοψηφίας. Ίσως, πάλι, απλώς δεν καταλάβατε ποιο κομμάτι του κειμένου είναι γραμμένο ειρωνικά.

      Μου αρέσει!

      1. Μπορεί (και θα χαρώ) να παρανόησα. Μπορεί η ταύτιση αυτή να είναι σε ειρωνικά πλαίσια. Σίγουρα όμως αυτό δεν φαίνεται, τουλάχιστον σε μένα.
        Οπότε δεν έχει νόημα να σας δείξω κάποιο απόσπασμα που να φαίνεται αυτή η ταύτιση, μπορεί να το εννοούσατε ειρωνικά όπως λέτε και να παίξουμε την κολοκυθιά.
        Μακάρι λοιπόν να συμφωνούμε πως μια τέτοια απόφαση (για την ακρίβεια, ένα τέτοιο θέμα προς συζήτηση) δεν μπορεί να υπάρχει σε μια Δημοκρατία, και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί δημοκρατική γιατί αντιβαίνει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κι αν όντως συμφωνούμε, αυτό να είναι εμφανές και στους περισσότερους αναγνώστες.
        Όσο για μένα, συνεχίζω να διαβάζω το κείμενο ως ένα τρολάρισμα στους ριζοσπάστες φίλους σας που έχουν την αφέλεια να πιστεύουν πως «η λύση στα σημερινά προβλήματα είναι η άμεση δημοκρατία» (αυτό με την αφέλεια είναι ειρωνικό από τη μεριά μου, για να μη μπλεχτούμε).

        Μου αρέσει!

        1. Λοιπόν, για να είμαστε σαφείς:
          1) Στο μυαλό μου είναι απολύτως καθαρή η διάκριση μεταξύ δημοκρατίας και αρχής της πλειοψηφίας, στο δε κείμενο ειλικρινά δεν μπορώ να δω πού υπάρχει σύγχυση επ’ αυτού.
          2) Φυσικά και τα θέματα δικαιωμάτων ΔΕΝ υπάγονται στην αρχή της πλειοψηφίας. Ανήκουν στο περιεχόμενο της δημοκρατίας — και εδώ αναφέρομαι στο ιστορικό φαινόμενο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας (αν θέλουμε ας την πούμε και αστική ή δυτική — ξέρουμε πάντως για πιο πολίτευμα μιλάμε).
          3) Δεν ισχυρίζομαι ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, στις διάφορες παραλλαγές της,αποτελεί παράδεισο ή ότι στο πλαίσιό της έχουν λυθεί οριστικά τα ζητήματα δικαιωμάτων (θα ήταν εξόχως αφελές). Θεωρώ, ωστόσο, ότι είναι το πολίτευμα που α) εξασφαλίζει τα δικαιώματα καλύτερα από ό,τι τα άλλα πολιτεύματα (τουλάχιστον τα υπαρκτά ή δοκιμασμένα πολιτεύματα) και β) ότι αποτελεί το πλαίσιο όπου είναι εφικτό να αγωνιστείς για διεύρυνση των δικαιωμάτων (και πάλι, δεν μιλώ για παράδεισο, μιλώ για πλαίσιο).
          4) Από το να τρολάρω τους φίλους μου με ενδιαφέρει περισσότερο να καταδείξω ότι η σπέκουλα από τον ΣΥΡΙΖΑ τα περασμένα χρόνια σε πληθώρα θολών ονειρώξεων περί αμεσοδημοκρατίας, περί «προδοτών πολιτικών», περί «επιστροφής των κλεμμένων» και άλλα τέτοια (και, πρόσεξε, λέω «ποικίλων» συνειδητά· δεν τα τσουβάλιασα εγώ, αυτοί που επέτρεψαν τον συγχρωτισμό με μοναδικό κριτήριο την «αγανάκτηση» τα τσουβάλιασαν) αποτελούσε στην πραγματικότητα εγκληματική νομιμοποίηση της παραδοσιακής ακροδεξιάς ορολογίας και ατζέντας.
          5) Εν κατακλείδι: εσύ κι εγώ ξέρουμε λοιπόν ότι τα δικαιώματα δεν υπάγονται στην αρχή της πλειοψηφίας. Τα μέλη του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 5ου Δημοτικού Σχολείου Ωραιοκάστρου, πάλι, ΔΕΝ το ξέρουν. Καλή τύχη στους νυν κυβερνώντες, που πρέπει να τους το εξηγήσουν, όταν επί χρόνια οι ίδιοι συντάσσονταν με οποιοαδήποτε «τοπική κοινωνία», μόνο και μόνο επειδή πήγαινε κόντρα στην όποια κυβέρνηση.

          Μου αρέσει!

          1. Αφού λοιπόν γίναμε σαφείς, ας δούμε με ποιο τρόπο στο κείμενό σου ταυτίζεις τη Δημοκρατία με την αρχή τής πλειοψηφίας. Αυτό το κάνεις στην προσπάθειά σου να απαξιώσεις την Άμεση Δημοκρατία (σε σχέση με την αντιπροσωπευτική «δημοκρατία» που υποστηρίζεις) και κατά συνέπεια τους συριζαίους που (φυσικά μόνο κατά τη δική σου άποψη) την υποστήριζαν στις πλατείες.
            Ο τρόπος είναι μια πολύ απλή συνεπαγωγή που ξεκινά από στρεβλή αφετηρία: [Η ρατσιστική απόφαση πάρθηκε αμεσοδημοκρατικά. (1)] + [Οι συριζαίοι υποστήριζαν την Άμεση Δημοκρατία τις πλατείες. (2)] => [Ο ΣΥΡΙΖΑ Ωραιοκάστρου, οφείλει να στηρίξει την απόφαση της τοπικής κοινωνίας.]. Άλλος τρόπος για να μπορέσεις να την πεις στους συριζαίους εκτός από το (1) δεν προκύπτει από το κείμενο.
            Ξεπερνώντας την επιφανειακότητα του (2) για την οποία δεν προτίθεμαι να συζητήσω εδώ, το στρεβλό (1) προκύπτει μόνο αν θεωρήσεις πως η Δημοκρατία ταυτίζεται αποκλειστικά με την αρχή τής πλειοψηφίας. Το γνωστό δηλαδή στρεβλό case study, που πάντα προκύπτει λόγω άγνοιας ή σκοπιμότητας, με τους 9 που μαζεύονται και ψηφίζουν να σκοτώσουν τον 10ο γιατί δεν τους αρέσει η φάτσα του.
            Δεν με αφορά εδώ η (αξιέπαινη) προσπάθειά σου να αναδείξεις τις σπέκουλες των συριζαίων, ούτε η προτίμησή σου προς την αριστοτελική Ολιγαρχία σε σχέση με τη Δημοκρατία (μία είναι, δεν έχει παρακλάδια). Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να αναδειχτεί η διαστρέβλωση που έκανες στα χαρακτηριστικά τής Δημοκρατίας για να χτυπήσεις τους συριζαίους. Και, μια και δηλώνεις διαβασμένος, το έγκλημα φαίνεται να έγινε εκ προμελέτης.

            Μου αρέσει!

  3. Φυσικά η ιστορία αυτή δεν αποδεικνύει ότι η άμεση δημοκρατία αποτυγχάνει. Αποδεικνύει την ποιότητα των ανθώπων και μόνο.
    Και το πρόβλημα σε μια δημοκρατία δεν είναι να επιβάλλει στην κοινότητα του Ωραιοκάστρου κάτι διαφορετικό από τη θέλησή τους, αλλά να τους εξηγήσει γιατί η θέλησή τους είναι εξω από τις σημερινές αξίες του πολιτισμού.

    Μου αρέσει!

    1. Αποδεικνύει επίσης ότι η «λαγνεία της τοπικής κοινωνίας» και ο βερμπαλισμός περί αμεσοδημοκρατίας μπορεί να γίνει μπούμερανγκ (δες το σχόλιό μου στο παραπάνω θρεντ). Όσον αφορά το δίλημμα πειθώς / επιβολή, φυσικά και είναι απείρως προτιμότερο να πείσεις και να εξηγήσεις. Από την άλλη, αν ο άλλος δεν πειστεί τι κάνεις; Να θυμίσω ότι τα προσφυγόπουλα έχουν δικαίωμα εκ του νόμου να πάνε σχολείο. Θα περιμένουν να εξηγήσει η κυβέρνηση στους γονείς του Ωραιοκάστρου ποιο είναι το σωστό και δίκαιο;

      Μου αρέσει!

  4. Kostas Katsaros (δεν μπόρεσα να απαντήσω στο θρεντ όπου ήδη συζητούσαμε): Εντάξει, τώρα είμαστε σαφείς και οι δύο. Δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο. Όποιος τυχόν διαβάσει τον διάλογό μας θα βγάλει τα συμπεράσματά του.

    Μου αρέσει!

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.