Υπέροχα Πτώματα

Οι τελευταίοι επιζώντες σκελετοί πολλών καρατίων

—Της Μαρίας Τσάκος—

Είναι φανερό ότι για κάποιους η επόμενη ζωή ήταν γραφτό να είναι πιο χλιδάτη από ό,τι ήταν ετούτη. Μάλλον, για την ακρίβεια, δεν είναι και τόσο φανερό γιατί τα περιστόλιστα με βαρύτιμα πετράδια πτώματα δεν ήταν ακριβώς σε κοινή θέα. Εκείτοντο σε εκκλησίες στη Γερμανία, την Ελβετία και την Αυστρία και, μάλιστα, σε σχετική αφάνεια, μέχρι να τα ανακαλύψει ο Ελληνο-αμερικάνος φωτογράφος Paul Koudounaris (δε θα επιχειρήσουμε να το μεταφράσουμε) και να τα συμπεριλάβει σε μία έκδοση ειδικά αφιερωμένη στο κάλλος τους με τίτλο Heavenly Bodies: Cult Treasures & Spectacular Saints from the Catacombs (εδώ, ας κάνουμε μια πρόχειρη ελεύθερη μετάφραση: «Υπέροχα Πτώματα: Πολιτιστικοί θησαυροί & Εντυπωσιακοί Άγιοι από τις Κατακόμβες»).

Ο Paul Koudounaris δείχνει να πάσχει από σχετική εμμονή με το θέμα —ή και το θέαμα— των σκελετών. Το 2011 εξέδωσε το βιβλίο με τίτλο The Empire of Death (Η Αυτοκρατορία του Θανάτου) με θέμα οστεοφυλάκεια που παρουσίαζαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Αυτή τη φορά ξέπερασε τον εαυτό του μπαίνοντας στο βασίλειο της θρησκευτικής λατρείας ιερών λειψάνων. Βέβαια, το πόσο ιερά είναι αυτά τα ιερά λείψανα είναι άλλο θέμα, όπως μαθαίνουμε στο πιο πρόσφατο βιβλίο του Koudounaris. Οι βαρύτιμοι αυτοί σκελετοί ανακαλύφθηκαν αρχικά στις κατακόμβες της Ρώμης το 1578 και διανεμήθηκαν σε διάφορους καθολικούς ναούς της Ευρώπης σε αντικατάσταση των λειψάνων δικών τους αγίων που έκαναν φτερά την εποχή της Μεταρρύθμισης της Καθολικής Εκκλησίας και των οποίων η τύχη έκτοτε αγνοείται. Το Βατικανό λοιπόν βάπτισε τους σκελετούς «λείψανα Χριστιανών οσιομαρτύρων» —ενώ στην πραγματικότητα ήταν «αγνώστων λοιπών στοιχείων»— και τους έστειλε όπου τους είχαν ανάγκη οι πιστοί για να ενισχυθεί το θρησκευτικό τους φρόνημα.

Οι εκκλησίες που τους παρέλαβαν επιδόθηκαν επί χρόνια σε ακόμα πιο περίτεχνο στολισμό με χρυσοποίκιλτα ρούχα και πολύτιμες πέτρες, πλην όμως, φευ, όταν ήρθε ο Διαφωτισμός, οι ιεροί πατέρες ένιωσαν μιαν ελαφρά μεταμέλεια για τις υπερβολές στις οποίες είχαν περιπέσει στη διακόσμηση των νεκρών, οι οποίοι —αν και ευγνώμονες— δεν ταίριαζαν πλέον με τα προτάγματα της διαφωτισμένης κοινωνίας. Και έτσι τους έθαψαν (μεταφορικώς) ή τους εξαφάνισαν — ίσως και να τους μοιράστηκαν, δεν παίρνουμε όρκο. Ο δαιμόνιος ελληνοαμερικάνος φωτογράφος, όμως, εντόπισε τους τελευταίους επιζώντες νεκρούς και τους φωτογράφισε.

Νά κάποιες από τις φωτογραφίες που περιέχονται στο βιβλίο του. Η αλήθεια είναι πως, όσο και αν το θέμα έχει και μια κωμική πλευρά λόγω της υπερβολής του, οι μεγαλοπρεπείς σκελετοί διαθέτουν, αναμφισβήτητα, μια μυστηριώδη ομορφιά.