—Του Bill Wyman για το New Yorker. Απόδοση για το dim/art: Μαρία Τσάκος—
Πολύ πρόσφατα οι φανατικοί θαυμαστές του Paul McCartney πήραν μεγάλη χαρά από την κυκλοφορία σε DVD και Blue Ray της —χαμένης ως εκείνη τη στιγμή— ταινίας-ντοκιμαντέρ με τίτλο Rockshow. Η ταινία αυτη που βγήκε το 1980 ανθολογεί ζωντανές εμφανίσεις του McCartney από την τουρνέ του στην Αμερκή το 1976 . Η τουρνέ αυτή έγινε την επαύριο της κυκλοφορίας δύο πολύ επιτυχημένων δίσκων του, του Band on the Run και του Venus and Mars, ενώ ζωντανές ηχογραφήσεις από τους σταθμούς της αποτέλεσαν το υλικό για ένα άλμπουμ τριών δίσκων που έφτασε ως το νούμερο ένα εκείνη τη χρονιά. Ο McCartney δεν έκανε άλλη περιοδεία για 13 χρόνια, συνεπώς, η ταινία έχει ξεχωριστή σημασία για τους φανατικούς θαυμαστές του και, την ίδια στιγμή, αποτελεί μια υπενθύμιση για το ότι, τις δεκαετίες εκείνες, πριν τριάντα-σαράντα χρόνια, τα φιλμ που είχαν ως θέμα ροκ συναυλίες γνώρισαν μεγάλες δόξες.
Έτσι οι νοσταλγοί αυτού του genre μπορούν να σβήσουν από τη λίστα τους το Rockshow, δεν ισχύει όμως το ίδιο για πολλές άλλες παραγωγές από τις δεκαετίες του ΄70 και του ’80 οι οποίες δεν είναι ακόμα δυνατόν να ανευρεθούν μέσω της νόμιμης οδού. Μερικές σκάνε μύτη στο YouTube, είτε ολόκληρες, είτε αποσπασματικά ενώ άλλες παραμένουν πεισματικά άφαντες. Ιδού μερικές από αυτές τις ανέκδοτες —σε DVD— ταινίες οι οποίες στοιχειώνουν τα όνειρα των aficionados:
* * *
“Let It Be”, The Beatles (1970)
Κυκλοφόρησε σε VHS αλλά ποτέ σε DVD και είναι απώλεια γιατί η ταινία-ντοκιμαντερ καταγράφει μια καθοριστική στιγμή στην πορεία ενός μεγάλου συγκροτήματος: την αποσύνθεσή του, το κύκνειο άσμα του. Την πικρή γεύση που αφήνουν οι σκηνές με τους μεταξύ τους τσακωμούς σχεδόν την ξεχνάς στην αγαπημένη τελευταία σκηνή όπου ερμηνεύουν το Get Back και άλλα κομμάτια τους στην ταράτσα των γραφείων της Apple.
* * *
“American Hot Wax”, διάφοροι (1978)
Ένα καταπληκτικό και αλησμόνητο bio-pic για τον DJ Alan Freed με φόντο τη νεολαία που εκστασιάζοταν από τη μουσική και τα ονόματα που βοήθησε να εδραιωθούν. Στα σόου που περιλαμβάνει το ντοκιμαντέρ κάνουν μερικές από τις καλύτερες εμφανίσεις τους αστέρια όπως ο Chuck Berry, ο Jerry Lee Lewis και ο Screamin’ Jay Hawkins. Δεν υπάρχει στην αγορά, υπάρχει όμως, σπασμένο σε κομμάτια, στο YouTube. Στο απόσπασμα, ο απίθανος Jerry Lee Lewis ξεσηκώνει τα πλήθη με το Great Balls of Fire.
* * *
“Cocksucker Blues”, The Rolling Stones (1972)
Αυτή η διάσημη παραγωγή —ίσως η πιο διάσημη από όσες βρίσκονται στην λίστα αυτή— γυρίστηκε από τον Robert Frank στην προωθητική τουρνέ για το άλμπουμ. Το τελικό αποτέλεσμα εμφάνιζε —μοιραία— τους Stones ως πρωθιερείς σέχτας γυμνών κοριτσιών που επιδίδονταν μέρα και νύχτα σε όργια, χρήση ουσιών, βανδαλισμούς δωματίων και γενικώς στη δημιουργία χάους, και έτσι οι ίδιοι θέλησαν να το θάψουν. Ήρθαν σε συμφωνία με τον δημιουργό και έκτοτε οι σκληροπυρηνικοί τους φαν το ψαχνουν εκεί και εδώ στις σποραδικές του αναπαραγωγές. Ύστερα ήρθε το YouTube. Και μπορεί κανείς να βρει όλο το ντοκιμαντέρ εκεί, έστω και κομμάτι-κομμάτι.
* * *
“California Jam”, διάφοροι (1974)
Ένα ροκ φεστιβάλ που στην εποχή του συζητήθηκε αρκετά για το απίστευτα πολυπληθές κοινό (κάπου 400.000 άνθρωποι) που συνέρρευσε στο Ontario Motor Speedway τον Απρίλιο του 1974, τον υποτιθέμενα άψογο ήχο του και την —σε γενικές γραμμές— καλή διοργάνωση. Ξεχάστηκε γρήγορα, παρότι συμμετείχαν συγκροτήματα όπως οι Deep Purple, οι Emerson Lake and Palmer, οι Black Sabbath, και οι Eagles, ίσως γιατί έλειπαν τα σούπερ-μεγάλα ονόματα, ίσως γιατί το αγνόησε το Rolling Stone ή και επειδή το κανάλι ABC που το συγχρηματοδότησε και προέβαλε αποσπάσματά του, παρέλειψε να το κυκλοφορήσει σε βίντεο. Από τα κομμάτια που κυκλοφορούν στο YouTube ξεχωρίζει τουλάχιστον μία αξιομνημόνευτη σεκάνς, μια λήψη από τη σκηνή όπου η κάμερα κοιτά την πλάτη του κιθαρίστα των Deep Purple, Ritchie Blackmore, την ώρα που εκείνος παίζει τα πρώτα ακόρντα του Smoke on the Water μπροστά σε ένα ασύλληπτα μεγάλο κοινό που αλαλάζει. Μετά, φευ, αρχίζει να τραγουδάει ο David Coverdale. Και από κει και πέρα τα πράγματα παίρνουν τον κατήφορο. Το όλον θέαμα δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο μουσικό ενδιαφέρον, παρα ταύτα, είναι μια κοινωνιολογικά ενδιαφέρουσα ματιά στα ροκ φεστιβάλ εκείνης της εποχής.
* * *
“Sign o’ the Times”, Prince (1987)
Υπάρχει φυσικά διαφορά ανάμεσα στις ταινίες που κινηματογραφούν αυθεντικές συναυλίες και τις ταινίες που παρουσιάζουν ένα σόου που στήθηκε μόνο και μόνο για να μαγνητοσκοπηθεί. Το Sign o’ The Times ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, με τον Prince και την μπάντα του να παίζουν τα κομμάτια σε στούντιο, κάτι που του αφαιρεί από την ενέργεια που θα μπορούσε να είχε. Το ρεπερτόριο είναι από το ομώνυμο άλμπουμ και ο Prince παίζει, τραγουδάει, χορεύει, κλπ., κλπ., με την γνωστή του μαεστρία. Επειδή όμως δε φείδεται χρόνου και χρήματος για να σαρώνει τακτικά το YouTube και να φροντίζει να κατεβαίνουν τα αποσπάσματα, χαρείτε το τώρα που το βρήκαμε —σε λίγο μπορεί να μην υπάρχει.
* * *
“The Big T.N.T. Show”, διάφοροι (1966)
Μια καταπληκτική ταινία από συναυλία, το T.A.M.I. Show (1964), κυκλοφόρησε σε DVD το 2010 και έτυχε διθυραμβικής υποδοχής. Περιελάμβανε καταπληκτικές εμφανίσεις των Stones, του James Brown, του Smokey Robinson και άλλων πολλών. Λίγοι γνωρίζουν πως είχε και μια πολύ υποδεέστερη σε ποιότητα συνέχεια, το Big T.N.T. Show. Έχει κακές στιγμές —όπως την Joan Baez να τραγουδάει μια οδηνυρή εκδοχή του You’ve Lost That Loving Feeling— αλλά έχει και τρεις τεράστιες εμφανίσεις: από τον Bo Didley να τραγουδάει τις ομώνυμες επιτυχίες του σε όλο το μεγαλείο του ήχου και της μνημειώδους σκηνικής παρουσίας του, τους Ronettes να τραγουδάνε το Be My Baby μέσα σε τσουνάμι επευφημιών και, τέλος, τον Ike και την Tina Turner σε ένα δεκάλεπτο ποτ-πουρί που αποδεικνύει ότι η Turner είναι μία από τις πιο εντυπωσιακές ερμηνεύτριες επί σκηνής στην ιστορία της μουσικής.
* * *
“Live Stiffs”, διάφοροι (1978)
Stiff ήταν το όνομα δισκογραφικής εταιρείας που είχε στον κατάλογό της μουσικούς όπως τον Elvis Costello, τον Nick Lowe και τον Ian Dury (μάλιστα είχε ως σλόγκαν τη φράση “If it ain’t Stiff it ain’t worth a fuck” το οποίο θα χάσει στη μετάφραση, οπότε όποιος κατάλαβε, κατάλαβε). Οι καλλιτέχνες της έκαναν μια περιοδεία το 1978 και παρόλο που το το σχετικό CD υπάρχει, είναι σπάνιο και αναλόγως πανάκριβο. Το υλικό που υπάρχει στο φιλμ είναι εξίσου θαυμάσιο. Παρακολουθεί τους μουσικούς από την επιβίβασή τους στο πούλμαν, στην πλήξη τους στα παρασκήνια και από εκεί στη σκηνή και στον punk-με-καταβολές-ροκ ήχο τους. Αυτός ο οποίος ξεχωρίζει φυσικά είναι ο Costello αλλά και ο Nick Lowe ερμηνεύει ένα Heart of the City που ανάβει τα αίματα, και το ξεκαρδιστικό φινάλε όπου όλοι μαζί τραγουδάνε μια εκδοχή του Sex & Drugs & Rock & Roll του Dury αξίζει. Η ποιότητα των βίντεο στο You Tube δεν είναι ό,τι καλύτερο αλλά έχουν ενδιαφέρον.
* * *
“Stamping Ground”, διάφοροι (1970)
Διάσημο φεστιβάλ στην Ολλανδία όπου εμφανίστηκαν πολλά από τα σημαντικά συγκροτήματα τού Woodstock (Jefferson Airplane, Santana, Canned Heart) μαζί με ονόματα όπως οι Pink Floyd, οι T. Rex, ο Al Stewart. Από ό,τι φαίνεται από τα κλιπ στο YouTube κινηματογραφήθηκε με τη λογική του Woodstock, με πολλή έμφαση στο κοινό και στα εκεί τεκτενόμενα, όμως ούτε οι εμφανίσεις ούτε, φυσικά, η γενικότερη αίσθηση που αφήνει έχουν καμία σχέση με τις αντίστοιχες του Woodstock. Παρά ταύτα, οι θιασώτες της ψυχεδελικής μουσικής οφείλουν να ακούσουν τους Pink Floyd να ερμηνεύουν πολύ φιλότιμα τα Set the Controls for the Heart of the Sun και A Saucerful of Secrets. (Στο κλιπ η κάμερα έχει όλως περιέργως κολήσει στον ντράμερ Nick Mason, οι υπόλοιποι εμφανίζονται αποσπασματικά, μάλλον ο κάμεραμαν, ήταν απασχολημένος με άλλα πράγματα).
* * *
“Journey Through the Past”, Neil Young (1972)
Το υλικό με τις εμφανίσεις του Neil Young είναι γενικά δυσεύρετο. Εδώ πρόκεται για μια πειραματική παραγωγή που βγήκε στα σινεμά, έχει φοβερές ζωντανές εμφανίσεις του Young μιξαρισμένες με πολύ υλικό από τα παρασκήνια, τηλεόραση, σκηνές από τον δρόμο και διάφορα άλλα περίεργα και εξπρεσιονιστικά. Το σάουντρακ της ταινίας δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε CD, αλλά η ταινία υπάρχει σε μια Blue Ray κασετίνα μαζί με πολλές άλλες εμφανίσεις του Neil Young. Και υπάρχει πλέον και στο YouTube.
* * *
“Hard Rain”, Bob Dylan (1976)
Υπολογίζω πως ο Dylan πρέπει να εμφανίστηκε στην τηλεόραση όλη τη δεκαετία του ’70 δύο φορές μόνο. Η μία ήταν τον Δεκέμβριο του 1976 σε ένα σόου προς του τιμήν του παραγωγού John Hammond. Η άλλη ήταν το Hard Rain, ένα ωριαίο αφιέρωμα με αποσπάσματα από μια συναυλία σε στάδιο του Κολοράντο στα πλαίσια τής περιοδείας Rolling Thunder Revue. Μάλιστα, ο Dylan δέχτηκε τότε να φωτογραφηθεί για το εξώφυλλο του TV Guide για να προωθήσει την εκπομπή. Σε γενικές γραμμές δεν είναι από τις καλύτερες του στιγμές με εξαίρεση μία ή δύο πολύ δυνατές ερμηνείες σε κομμάτια, όπως στα Shelter from the Storm και Idiot Wind. Το σόου δεν κυκλοφόρησε ποτέ ως βίντεο αλλά έσκασε μύτη πολύ πρόσφατα στο YouTube ολόκληρο. [Δυστυχώς, μη διαθέσιμο για θεατές από την Ελλάδα].
* * *
Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Vintage
Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Μουσική
dimart 
Σχολιάστε