Ξέστρωτα κρεβάτια

—της Μαρίλυς Αργυροκαστρίτη—

Ο Christian Duerckheim είναι ένας πολύ γνωστός γερμανός συλλέκτης. Τον περασμένο Ιούνιο απέκτησε έναντι του ποσού των 2,5 εκατομμυρίων λιρών το έργο της Tracy Emin Το κρεβάτι μου, το οποίο είχε πάρει μέρος στον διαγωνισμό για το βραβείο Τερνερ το 1999 αλλά παραμένει από τότε ακόμα προκλητικό κι αμφιλεγόμενο. Το έργο αφορά στο ξέστρωτο ερωτικό κρεβάτι της καλλιτέχνιδος, γύρω γύρω από το οποίο υπάρχουν όλα τα απομεινάρια της δραστηριότητας της επάνω σε αυτό (προφυλακτικά, διάφορα σκουπίδια, λερωμένα εσώρουχα κτλ), ενώ διακρίνουμε στα σεντόνια και λεκέδες σωματικών εκκρίσεων. Ο συλλέκτης σχολίασε  ότι «πρόκειται για μια μεταφορά για τη ζωή απ’ όπου ξεκινούν οι μπελάδες και πεθαίνει η λογική»,  καθώς αποτελεί το ομοίωμα του κρεβατιού της καλλιτέχνιδος την περίοδο που περνούσε σε αυτό με κατάθλιψη λόγω ερωτικών προβλημάτων. Πτώματα εμπειριών μιας πολύ έντονης εσωτερικής και βιωμένης ύπαρξης δηλαδή.Ο Duerckheim δάνεισε το έργο στην Τate όπου και θα εκτίθεται για τα επόμενα 10 χρόνια.

Στο μουσείο σύγχρονης τέχνης ΜΑΧΧΙ της Ρώμης απαγορεύτηκε η έκθεση ενός έργου των αδελφών Chapman  το Piggyback που παρουσιάζει δύο γυμνές κοριτσίστικες φιγούρες την μία στους ώμους της άλλης . Μια εξ αυτών έχει στο στόμα της ένα ανδρικό μόριο. Το έργο θεωρήθηκε ότι προάγει την παιδοπορνογραφία. Οι αδελφοί Chapman είναι από τους σπουδαιότερους σύγχρονους καλλιτέχνες· προκαλούν με τους σχολιασμούς τους πάνω στην ψευτοηθική και την αρρώστια των κοινωνιών μας και τα γλυπτά τους είναι ρεαλιστικές αναπαραστάσεις κρυμμένων πτυχών της έκφρασης της κουλτούρας μας. Πού φτάνει η ελευθερία του καλλιτέχνη;

Τα μουσεία είναι οι βιτρίνες του τι θεωρεί σημαντικό η κάθε κοινωνία, του ηθικού έρματος που φέρει, των επιτευγμάτων και του βάθους της. Το μουσείο σήμερα δεν μπορεί να είναι ένα cabinet de curiosités, μια στείρα έκθεση πραγμάτων. Στην μετανεωτερική εποχή, τα  ζητήματα που διαχειρίζονται αυτοί οι θεσμοί αφορούν σε μετααποικιακά θέματα, ταυτότητες, φεμινισμό. Μιλούν δηλαδή για ομάδες, για κοινότητες, για μνήμη, για άρση του αποκλεισμού και για την άρθρωση λόγου μέσα από την κοινά βιωμένη εμπειρία ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή. Συχνά ο θεατής αποζητά να ζήσει την εμπειρία που στερείται ίσως από την διαδικτυακή ζωή του. Θυμάμαι πέρσι σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης στη Ρώμη μια κατασκευή, έναν πύργο από μπαμπού που προσκαλούσε τους επισκέπτες να τον ανέβουν. Έτρεμε ολόκληρος και εκτεινόταν σε αρκετά μεγάλο ύψος. Κανείς δεν φοβήθηκε. Ήθελαν να ζήσουν την εμπειρία της ανάβασης σε αυτό το φαινομενικά εύθραυστο αλλά ουσιαστικά γερό οικοδόμημα, να γίνουν ένα με το έργο προκειμένου να προκαλέσουν τις αισθήσεις τους, τα μικρά αυτά κανάλια επικοινωνίας με τον κόσμο. Ο καλλιτέχνης όμως δεν μπορεί να τις χαϊδεύει επιλεκτικά και το άφατο που επιχειρεί να αρθρώσει μπορεί να είναι και λιγάκι βρώμικο, σαν τις σκέψεις και τη ζωή μας πίσω από τις κλειστές πόρτες, σαν τα σωματικά μας υγρά που επιμελώς ξεπλένουμε και τις ρυπαρές φαντασιώσεις που κρύβουμε. Ο διάλογος για το ιδιωτικό και το δημόσιο to be continued για καιρό ακόμα και ίσως όταν τα δύο έρθουν αρκετά κοντά θεραπεύσουμε τις παθογένειες μας… ακριβώς επειδή δεν θα έχουμε τίποτα να κρύψουμε.

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Εικαστικά