Με αφορμή την πρόσφατη απαγόρευση της κτηνοβασίας στη Σουηδία, το dim/art και η στήλη «Αυτό δεν είναι πίπα» δημοσιεύουν ένα εμπεριστατωμένο αφιέρωμα. Φιλόσοφοι, ιστορικοί, νομικοί-θεολόγοι και πολιτικοί εξετάζουν και αναλύουν το επίκαιρο αυτό ζήτημα από όλες τις πλευρές.
Δείτε εδώ την είδηση για την απαγόρευση της κτηνοβασίας στη Σουηδία. Το site ονομάζεται Newsbeast. Τυχαίο;
Γίγνεσθαι ζώον
—του Χρήστου Νάτση—
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η σουηδική κυβέρνηση, αυστηροποιώντας την υπάρχουσα νομοθεσία, κλείνει και τα τελευταία ανοιχτά παράθυρα, απαγορεύοντας οριστικά την κτηνοβασία. Η είδηση, δεχτή ασμένως από χιλιάδες χιλιάδων φιλόζωων, δεν μπορεί εντούτοις να μην συνοδευθεί από την ανάδυση κρίσιμων ερωτημάτων που σχετίζονται όχι μόνο με την φύση της ερωτικής επιθυμίας καθαυτήν (η απόδοση εξάλλου ζωικών χαϊδευτικών στο έτερο ήμισυ —γατάκι, πεταλουδίτσα, ζουζουνάκι,αρκουδάκι κ.λπ— αποδεικνύει πως η σεξουαλική πράξη δεν ξεφεύγει ποτέ από έναν ορίζοντα κτηνοβατικό), αλλά κυριότερα με την δυσκολία διαχωρισμού του ανθρώπινου και του ζωικού.
Δεν θα ήταν καθόλου περιττή μια έκθεση της ριζικής τομής ανάμεσα στον άνθρωπο και το ζώο που επέβαλε η νεωτερικότητα από την γέννησή της ήδη. Το ζώο-μηχανή του Καρτέσιου, αποτέλεσε μια κοσμοεικόνα του δυτικού υποκειμένου, αρκούντως δυνατή ακόμη και σήμερα. Σ’ αυτήν άλλωστε βασίζεται η βιομηχανική αντίληψη της παραγωγής, κυκλοφορίας και κατανάλωσης τρόφης, στο μεγαλύτερο κομμάτι της υφηλίου.
Στον αντίποδα, ο λόγος της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ζώων γίνεται στη βάση της «πνευματικοποίησής τους»: το δίπολο δεν απορρίπτεται, ούτε υπονομεύεται· απλώς το ζώο μετακινείται από τη «σωστή» πλευρά. Αποκτά υπόσταση οιωνεί ανθρώπου. Γι’ αυτό και θεωρείται ανεπίτρεπτη η κακοποίηση ζώοου, γιατί του αναγνωρίζονται ποιότητες πνεύματος. Γίνεται «σώμα που μετρά».
Η ριζική τομή όμως θα βρισκόταν κάπου βαθύτερα. Δεν αρκεί να είναι σωστή ως αποτέλεσμα μια νοοτροπία, αν αναπαράγει στη μορφή της τους καταστρεπτικούς εξουσιαστικούς δυϊσμούς. Ας δούμε την περίπτωση Ντελέζ. Γράφει στο κείμενό του «Λογοτεχνία και ζωή»: «Η ντροπή τού να είναι κανείς άνδρας· υπάρχει καλύτερος λόγος για να γράφει κανείς;» προσθέτοντας πως έτσι η γραφή γίνεται κάτι σαν «το γίγνεσθαι-γυναίκα, το γίγνεσθαι-ζώο ή φυτό, το γίγνεσθαι-μόριο». Η απανθρωποποίηση εδώ δεν είναι άρνηση, αλλά κατάφαση, κατάφαση του μη ανθρώπινου, αυτού που κατέχει την χαμηλή, χθόνια, βδελυρή θέση του διπόλου. Το «γίγνεσθαι-ζώο» προϋποθέτει μια αντίληψη του σώματος (και του τι αυτό μπορεί, για να θυμηθούμε τον Σπινόζα) όχι απλώς σαρκική αλλά «κρεατική»: «Το κρέας είναι η κατάσταση του σώματος όπου η σάρκα και τα κόκαλα αντικρύζει το ένα το άλλο τοπικά, αντί της εισαγωγής τους σε μια δομική σύνθεση», θα γράψει ο Ντελέζ, σχολιάζοντας τον Μπέικον — nomen est omen, ο κατεξοχήν «κρεατικός» ζωγράφος να λέγεται Μπέικον. Η αντίσταση απέναντι σε μια δομή δικαιωμάτων, όπου η αγάπη του έτερου αποτελεί αντεστραμμένη αγάπη του εαυτού, είναι που καθιστά την υπεράσπιση της κτηνοβασίας στην Σουηδία ύψιστη πολιτική πράξη.
* * *
* * *
Η Παγκοσμιοποίηση δεν γνωρίζει όρια
—της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου—
Η Παγκοσμιοποίηση δεν γνωρίζει όρια. Γι’ αυτό, άλλωστε, ονομάζεται και Παγκοσμιοποίηση, αλλά όχι μόνο γι’ αυτό. Η ελληνική γλώσσα, η αρχαιοτέρα και πλουσιοτέρα γλώσσα της υφηλίου, μια γλώσσα με πολλαπλά μυστικά νοήματα που διατρέχουν την κάθε λέξη και σύνταξη, αποκαλύπτει και εδώ τις έννοιες και τους στόχους που λανθάνουν της προσοχής πολλών αναλυτών: «Παγκοσμιοποίηση», λοιπόν. Εκ του «παν» και «κόσμος» και «ποίηση», ορθώς; Περίπου! Στην πραγματικότητα, και χάρη στην οξυδέρκεια που μόνο η ενασχόληση με την ελληνική μπορεί να δαψιλεύσει, μπορούμε εμείς από ετούτο εδώ το βήμα να ισχυρισθούμε ότι το δεύτερο συνθετικό της λέξης είναι όχι ο «κόσμος» αλλά το επίθετο «κόσμιος». Η Παγκοσμιοποίηση, λοιπόν, είναι η τάση εξομοίωσης τρόπων και συμπεριφορών σύμφωνα με ένα και μόνο μοντέλο ευγένειας και σαβουάρ βιβρ. Και επειδή όποιος έχει το μαχαίρι έχει και το καρπούζι ή άλλο δύσχρηστο φρούτο, το επιθυμητό μοντέλο είναι, προφανώς, το λεγόμενο δυτικό-ευρωπαϊκό. Και ποιος είναι ο λαός που ενσαρκώνει στην εντέλεια την ιδέα της ευγενείας, της κοσμιότητος, στους τρόπους, τόσο εξατομικευμένα όσο και σε επίπεδο κοινωνιών; Μα φυσικά οι Σκανδιναβοί. Οι διεκδικητές της πρωτιάς στην ανακάλυψη της Αμερικής, οι μόνοι που αμφισβητούν με κάποιες αξιώσεις την πρωτοκαθεδρία των Ελλήνων στα υπερατλαντικά ταξίδια, οι ευθυτενείς απόγονοι των Βίκινγκς και των κατοίκων της αρχαίας Θούλης, οι κινούντες τα νήματα της παγκόσμιας επιστήμης διά των βραβείων Nobel, ΟΙ ΜΟΝΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΙΒΙΩΣΟΥΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ, έχουν το πρόσταγμα και όσον αφορά τη νέα τάξη κοσμιότητος.
Σε τι συνίσταται, όμως, το μοντέλο αυτό; Προς τι απαιτείται από τους λαούς της υφηλίου να συμμορφωθούν; Ας εξετάσουμε τα δεδομένα. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, οι Σουηδοί εψήφισαν νέο νόμο ο οποίος απαγορεύει οριζοντίως και καθέτως την πράξη της κτηνοβασίας. Η είδηση πέρασε, κατά το κοινώς λεγόμενο, «στα ψιλά», όπως όλες οι ειδήσεις που σκοπό έχουν να παρεισφρήσουν ύπουλα στο υποσυνείδητο των λαών ώστε να ερεθίσουν αρχέγονα ένστικτα. Τι θέλει να επιτύχει, λοιπόν, η είδηση; Είναι, πλέον, προφανές ότι αποσκοπεί στη ΔΙΑΔΟΣΗ της πρακτικής και όχι στην περιστολή της. Άλλωστε την ίδια πρακτική διάδοσης, σχετικά με το ίδιο θέμα, έχουν εφαρμόσει οι «πολιτισμένοι» Σουηδοί σε πλείστες άλλες περιπτώσεις, εκ των οποίων μπορούμε να αναφέρουμε εδώ δύο χαρακτηριστικές:
Η πρώτη, ηλίου φαεινότερη, αφορά στα καταστήματα ΙΚΕΑ, σουηδικής εμπνεύσεως και συμφερόντων, μέγιστο σύμβολο της παγκοσμιοποίησης του οικιακού γούστου και του θεωρούμενου «πρακτικού ζην». Συγκεκριμένα, τα ΙΚΕΑ περιλαμβάνουν στους καταλόγους τους και προβάλλουν ασμένως δορές προβάτων (αλλά και αγελάδων) ως είδη θαλπωρής, τοποθετούμενες μπροστά στο τζάκι προκειμένου να ξαπλώνουν, άνετα και ζεστά, οι χρήστες. Να ξαπλώνουν και να κάνουν τι; Σεξ, προφανώς· ή, εναλλακτικά, κατά μόνας ικανοποίηση, χρησιμοποιώντας ως φαντασιακό υποκατάστατο του αληθινού ζώου την επεξεργασμένη προβιά του. Έτσι, σήμερα, μετριούνται ήδη σε εκατομμύρια οι άνθρωποι που ικανοποιούν τις ζωώδεις ορέξεις τους μπροστά στο τζάκι και, κυριολεκτικά, επάνω σε ένα ανήμπορο να αντιδράσει ζώο.
Η δεύτερη περίπτωση, απείρως πιο επικίνδυνη, καθότι απευθύνεται σε παιδιά, αφορά τον λεγόμενο «Σουηδό Μάγειρα», χαρακτήρα του γνωστού τηλεοπτικού προγράμματος «Muppet Show». Ο κύριος αυτός, λοιπόν, ο χαριτωμένος και αστείος κατά τα άλλα, επιχειρεί, τάχα, διαρκώς να πραγματοποιήσει τις φιλόδοξες συνταγές του χρησιμοποιώντας ζωντανά ζώα. Αλλά πάντα αποτυγχάνει, καθότι η αναποφασιστικότητά του απέναντι στα ζώα, ιδίως δε στις κότες, υποκρύπτει μια «άλλη» σχέση μαζί τους, τη σχέση που θα είχε ένας κτηνοτρόφος με τα «αγαπημένα» του ζωντανά. Η κλασική φωτογραφία δε του Σουηδού Μάγειρα αγκαλιά με τις τρεις αγαπημένες του κότες δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνειών.
Ας είμεθα, λοιπόν, εν εγρηγόρσει. Τα σχέδια των Σουηδών έχουν καταστρωθεί με λεπτομέρεια και σύστημα, όπως ταιριάζει στο χαρακτήρα τους. Ωστόσο εμείς οι Έλληνες, που διαθέτουμε μεράκι και φιλότιμο, οφείλουμε να τα ανατρέψουμε. Δεν πρέπει να αφήσουμε στους Σουηδούς την πρωτοβουλία των κινήσεων. Οφείλουμε να αποκτήσουμε ξανά το προβάδισμα, να διαμορφώσουμε τη νέα ατζέντα της «κοσμιότητος» σύμφωνα με τα δικά μας δεδομένα, προτάσσοντας τις δικές μας ζωολογικές προτιμήσεις χωρίς άχρηστους επηρεασμούς από τις μεγάλες δυνάμεις της παγκόσμιας κτηνοβασίας. Ας θέσουμε και αυτό το μείζον ζήτημα ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΜΑΣ, αν μας εννοείτε – που μας εννοείτε.
* * *
* * *
Ζωοφθορία: Η ορθόδοξη στάση
—της Μαρίας Τσάκος—
Κάθε εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται σχεδόν αναπόδραστα από τα επικρατούντα ήθη όπως αυτά αντικατοπτρίζονται με τρόπο καθοριστικό στην ηθική και στην ανοχή που η Κοινωνία των Ανθρώπων επιδεικνύει στην άσκηση των ερωτικών —με την έννοια των σεξουαλικών— προτιμήσων και επιλογών ενός εκάστου των μελών της. Στη σύχρονη εποχή επικράτησε η τάση να υπερασπιζόμαστε τις ατομικές ελευθερίες και την προσωπική αυτοδιάθεση με λυσσώδη μανία, αγνοώντας ότι οι έννοιες αυτές είναι κενές σημασίας όταν οδηγούν σε μια ζωή αποξενωμένη από τον θεμελιώδη σκοπό του ανθρώπου: την αναπαραγωγή του είδους του, όπως αυτή ορίζεται από την βούληση του Μεγάλου Αρχιτέκτονα.
Η αίσθηση του σύγχρονου ανθρώπου πως η επιδίωξη αυτής της στείρας ελευθερίας μπορεί να του εξασφαλίσει έστω και προσωρινή ικανοποίηση, αποτελεί στην καλύτερη περίπτωση πλάνη, στη δε χειρότερη, ένα σατανικό επινόημα που έχει ως στόχο να τον οδηγήσει στην απώλεια της αιώνιας ζωής. Οι πρακτικές, συνεπώς, που έχουν ως αυτοσκοπό την ηδονή και την επίτευξη της ερωτικής ολοκλήρωσης —δίχως την προσδοκία τεκνοποίησης—, όπως η αυτοϊκανοποίηση, η φιλομοφυλία, η παιδερασία και η κτηνοβασία, καταδικάζονται διαρρήδην από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας. Αντιθέτως, εκκωφαντική είναι η σιωπή των Πατέρων —αλλά και των Μητέρων— της Σουηδικής Εκκλησίας επί του θέματος, κενό που καλείται να αναπληρώσει το σουηδικό κράτος διά της πρόσφατης νομοθέτησης κατά των κτηνοβατικών πρακτικών. Φίλοι οι Σουηδοί, φιλτάτη δε η αλήθεια: η απόφαση ελήφθη εν κενώ, κυριολεκτικά, μιας και πρόκειται για προφανή περίπτωση ομολογίας ηθικού και πνευματικού κενού.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ερωτική συνεύρεση με κτήνη, ακόμα και στις περιπτώσεις κατά τις οποίες αυτά τα ίδια είτε την προκαλούν έμπρακτα είτε συναινούν σε αυτήν, συντρέχει και το ζήτημα του ευτελισμού της ανθρώπινης προσωπικότητας διά του συγχνωτισμού με κατώτερες —καίτοι μακάριες— θείες δημιουργίες. Οφείλουμε λοιπόν να γρηγορούμε μπροστά σε τέτοιου είδους φαινόμενα και να παραμένουμε αταλάντευτα εγκρατείς. Ας είναι οδηγός του σύγχρονου ανθρώπου στον αγώνα του κατά των πειρασμών που απεργάζονται τον εκπεσμό του, οι φωνές πεφωτισμένων ηγετών όπως ο Άγιος Πειραιώς, Σεραφείμ.
Παρατίθεται χωρίο από σχετική παρέμβασή του της 6ης Ιουνίου 2013 με τίτλο: «Ανηθικότης – Προοδευτικότης»
[…] Ἡ «πρόοδος» λοιπόν τῆς ἀνθρωπότητος συντελεῖται μέ τά παραπάνω γεγονότα ἀλλά διαφεύγουν ἀπό τούς «προοδευτικούς» τῶν ἡμερῶν μας ἡμεδαπούς καί ἀλλοδαπούς τά ἑξῆς:
Στό βιβλίο τῆς Πεντατεύχου Λευϊτικόν στό 20ο κεφ. στό 15ο στίχο περιγράφεται τό κακούργημα τῆς κτηνοβασίας: «καὶ ὃς ἂν δῷ κοιτασίαν αὐτοῦ ἐν τετράποδι, θανάτῳ θανατούσθω, καὶ τὸ τετράπουν ἀποκτενεῖτε. 16 καὶ γυνή, ἥτις προσελεύσεται πρὸς πᾶν κτῆνος βιβασθῆναι αὐτὴν ὑπ᾿ αὐτοῦ, ἀποκτενεῖτε τὴν γυναῖκα καὶ τὸ κτῆνος· θανάτῳ θανατούσθωσαν, ἔνοχοί εἰσιν».
Ὁ οἰκουμενικός Ἱεράρχης Μ. Βασίλειος τό 370 μ.Χ. μέ τάς κανονικάς του ἐπιστολάς καί τόν 7ο ἱερό του κανόνα ἐπικυρωθέντα ἀπό τόν 2ο κανόνα τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου διακηρύσσει: «Ἀρρενοφθόροι καὶ ζωοφθόροι καὶ φονεῖς καὶ φαρμακοὶ καὶ μοιχοὶ καὶ εἰδωλολάτραι τῆς αὐτῆς καταδίκης εἰσὶν ἠξιωμένοι, ὥστε ὅν ἔχεις ἐπὶ τῶν ἄλλων τύπον καὶ ἐπὶ τούτων φύλαξον…».
Ὁ αὐτάδελφός του Ἅγ. Γρηγόριος Νύσσης τό 378 μ.Χ. μέ τήν κανονική του ἐπιστολή πρός Λητόϊο ἐπίσκοπο Μελιτίνης μέ τόν 4ο κανόνα του ἐπικυρωθέντα ὡσαύτως ἀπό τόν 2ο κανόνα τῆς ΣΤ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀποκαλεῖ τήν παιδεραστία καί τήν κτηνοβασία: «ἐπιβουλήν τε καί ἀδικίαν τοῦ ἀλοτρίου. Ἐν ταύτῃ δέ καί τήν ζωοφθορίαν καί παιδερασίαν εἶναι λογίζονται, διότι καί ταῦτα φύσεώς ἐστι μοιχεία εἰς γάρ τό ἀλλότριόν τε καί παρά φύσιν γίνεται ἡ ἀδικία».
Ἡ ἐν Ἀγκύρᾳ τῆς Γαλατίας τοπική Σύνοδος τοῦ 315 μ.Χ. τῆς ὁποίας οἱ κανόνες ἐπικυρώθηκαν ἀπό τόν 2ο κανόνα τῆς Στ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, μέ τούς ιστ΄καί ιζ΄ κανόνας της ἐξομοιώνει τούς «ἀλογευσαμένους» ἤ «ἀλογευομένους» (κτηνοβάτας) μέ τούς λεπρούς. Τό δέ ξ΄ βιβλίο τῶν Βασιλικῶν τίτλος 37 προστάζει ὅτι «τῶν ἀλογευομένων, ἤτοι τῶν κτηνοβατῶν νά κόπτεται ὁ καυλός». Τήν αὐτήν ποινή τῆς καυλοκοπίας ἐπέβαλε τό βυζαντινορωμαϊκό δίκαιο μέ τίς διατάξεις: Ἐκλογ. ΙΞ΄, λθ΄, Βασιλικ. πε΄, Ξ΄, ΛΖ΄, Προχειρ. ΛΘ΄, οδ΄, Ἁρμενόπ. δ΄, ΣΤ΄ Δ΄, Ματθ. Βλάσταρ. Συντ. ΣΤ΄ σ. 79.
Το Nordic Model της σκανδιναβικής σοσιαλδημοκρατίας και η Οικουμενική Αγελάδα
—του Γιώργου Τσακνιά—
Την εποχή που η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία αδυνατεί να προτείνει εναλλακτικούς τρόπους εξόδου από την οικονομική κρίση και υποχωρεί διαρκώς μπροστά στον επελαύνοντα νεοφιλελευθερισμό, καταγράφοντας τη μια ταπεινωτική ήττα μετά την άλλη, το λεγόμενο Nordic Model της σκανδιναβικής σοσιαλδημοκρατίας επανέρχεται και πάλι στο προσκήνιο. Πιο ανοιχτό στις προκλήσεις του 21ου αιώνα και στις ανάγκες που προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση και με σοβαρές προτάσεις για ένα οικουμενικό σύστημα κοινωνικού κράτους, το Nordic Model —υπερβολικά σοσιαλιστικό για τα αμερικανική πολιτική αντίληψη και, ταυρόχρονα, «εξωραϊσμένος καπιταλισμός» για την κομμουνιστογενή ευρωπαϊκή αριστερά—, έρχεται να αντιστρέψει το περίφημο ανέκδοτο με τη σοσιαλιστική αγελάδα, ξεπερασμένο μεν σε πρώτο επίπεδο από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού το 1989, στην πραγματικότητα ωστόσο απολύτως επίκαιρο στα νέα δεδομένα του «παγκόσμιου χωριού» και της ανάγκης για πραγματική οικονομική και πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.
Το ανέκδοτο παρομοίαζε τον σοσιαλισμό με μια τεράστια αγελάδα που βοσκάει στην Πολωνία, την αρμέγουν στη Μόσχα και αφοδεύει στη Σιβηρία.
Η μεταφορά πλούτου και η συσσώρευση κεφαλαίου από τις κατ’ όνομα σοσιαλδημοκρατικές χώρες σε φορολογικούς παραδείσους αλλά και σε χώρες νεοκαπιταλιστικής ασυδοσίας εκτός ευρωπαϊκού κεκτημένου και πέρα από οιονδήποτε δημοκρατικό έλεγχο —ας θυμηθούμε εδώ τη μετανάστευση του Ζεράρ Ντεπαρντιέ από τη Γαλλία του Ολάντ στη Ρωσία του Πούτιν— αποτελεί την αιχμή του δόρατος της νεοφιλελεύθερης επίθεσης και το Βατερλό της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Είναι φανερό ότι μόνο η επεξεργασία, το βάθεμα και το πλάτεμα του Nordic Model και του Νέου Παγκόσμιου Κοινωνικού Κράτους μπορεί να δώσει ρεαλιστικές απαντήσεις στις μέρες μας.
Στην πραγματικότητα, μιλάμε για επαναδιατύπωση της μεταφοράς του σοσιαλισμού ως αγελάδας, για έναν νέο σοσιαλισμό αλλά με δημοκρατία, απαλλαγμένο από τις στρεβλώσεις του παρελθόντος, για μια σοσιαλδημοκρατία ριζοσπαστική και διεθνιστική, για μια αγελάδα παγκοσμιοποιημένη, μια Οικουμενική Αγελάδα που επιτέλους θα στρέψει το πρόσωπο στην Ανατολή και άρα τα νώτα της στην Ευρώπη. Υπ’ αυτήν την έννοια, η πρόσφατη υποκριτική απαγόρευση της κτηνοβασίας στη Σουηδία δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί από τους ευρωπαίους αριστερούς ως ευθεία επίθεση του νεοφιλελευθερισμού προς το σκανδιναβικό Nordic Model της σοσιαλδημοκρατίας.
* * *
* * *
dimart 