León Ferrari, 1920-2013

—του Javier Pes. Μετάφραση για το dim/art: Γιώργος Τσακνιάς—

Προχθές, την Πέμπτη 25/7, έφυγε από τη ζωή στα 92 του ο αμφιλεγόμενος αργεντίνος conceptual artist León Ferrari. Το έργο του —συνήθως μεικτή τεχνική με ποικίλα υλικά, όπως ξύλο, σύρμα, τσιμέντο, κολάζ κ.ά.— είχε εξοργίσει τον αρχιεπίσκοπο του Μπουένος Άιρες, νυν Πάπα Φραγκίσκο, λόγω του αντικληρικαλιστικού χαρακτήρα του [= του έργου, όχι του αρχιεπισκόπου].

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

Ο Ferrari γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες το 1920 και αρχικά εργαζόταν ως μηχανικός. Έγινε ένας από τους πιο γνωστούς αργεντινούς καλλιτέχνες, συνδυάζοντας στα έργα του τη θρησκευτική εικονογραφία με τον ερωτισμό και τη βία για να σχολιάσει την κατάχρηση εξουσίας, είτε από άλλα κέντρα είτε —συνήθως— από την Καθολική Εκκλησία.

Η αναδρομική έκθεσή του στο Μπουένος Άιρες το 2004, την οποία επισκέφτηκαν χιλιάδες φιλότεχνοι, έκλεισε προσωρινά με δικαστική διαταγή ύστερα από καταγγελίες για αντικαθολικό περιεχόμενο. Ο δικαστής έκρινε πως ή έκθεση προήγε το θρησκευτικό μίσος· πολύ σύντομα, άλλος δικαστής ανέτρεψε την ποηγούμενη απόφαση. Την εποχή εκεί, ο Ferrari είχε δηλώσει στην The Art Newspaper: «Για πολλά χρόνια, τα έργα μου αφορούσαν τις διακρίσεις σε πολλά μέτωπα: διακρίσεις εις βάρος των ομοφυλόφιλων, των γυναικών, των Εβραίων κ.ο.κ. — αλλά επίσης αφορούσαν τα βασανιστήρια τα οποία η Εκκλησία υπόσχεται απλόχερα στους «αμαρτωλούς». Ο χριστιανισμός χωρίζει τους ανθρώπους σε «πιστούς» και «αμαρτωλούς» και καταδικάζει τους δεύτερους να πάνε στην Κόλαση· εγώ θεωρώ πως αυτό είναι μια απειλή που παραβιάζει ευθέως ανθρώπινα δικαιώματα». Μεταξύ εκείνων που είχαν ενοχληθεί από την αναδρομική έκθεση του Ferrari το 2004ήταν ο καρδινάλιος Jorge Bergoglio, σήμερα Πάπας Φραγκίσκος I, ο οποίος είχε καταδικάσει το γεγονός ότι με χρήματα πιστών χριστιανών φορολογουμένων είχε οργανωθεί μια «βλάσφημη» έκθεση που περιείχε «δημόσιες εκφράσεις εξευτελισμού και προσβολής των θρησκευτικών ηθών και αρετών».

Ο León Ferrari τιμήθηκε με τον Χρυσό Λέοντα στη 52η Μπιενάλε της Βενετίας και έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές του MoMA, της Tate και άλλων μουσείων ανά τον κόσμο.