Ανώνυμοι θεοί

Όλοι είμαστε ίσοι μπροστά στη google

—του Γιώργου Τσακνιά—

Ο βασιλιάς της Ασίνης ένα κενό κάτω απ’ την προσωπίδα
παντού μαζί μας

—Γιώργος Σεφέρης, «Ο βασιλιάς της Ασίνης»—

Από το 2008, οι αλγόριθμοι ασφαλείας της google παραμορφώνουν (θολώνουν) αυτόματα κάθε πρόσωπο που θα μπορούσε να αναγνωριστεί στις φωτογραφίες δρόμου του google street view, του τελευταίου (αναλυτικότερου) δηλαδή επιπέδου των google maps. Όπως συνήθως συμβαίνει με τους αυτοματισμούς, υπάρχουν και παράπλευρες απώλειες: οι αλγόριθμοι θολώνουν το πρόσωπο όχι μόνο των κοινών θνητών που έτυχε να βρεθούν στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή και να απαθανατιστούν, εκόντες-άκοντες, στο google street view, αλλά και το πρόσωπο των θεών —τουλάχιστον των ανθρωπόμορφων—, όταν αυτό απεικονίζεται σε κάποιο άγαλμα που βρέθηκε, εκόν-άκον κι αυτό, σε φωτογραφία.

Η γαλλίδα καλλιτέχνις Marion Balac πήρε χαμπάρι αυτή τη «στρέβλωση» των αλγόριθμων της google. Ενδεχομένως την έβαλε σε σκέψεις για την τεχνολογία, για τις δυνατότητες και τα όριά της, για την κυριαρχία της και τις συνέπειές της στις μέρες μας· μπορεί πάλι απλώς να συνειδητοποίησε πόσο αστείο είναι το γεγονός ότι η google θολώνει αυτόματα τα μούτρα των απανταχού θεών. Όπως και να ‘χει, μάζεψε μερικά screen shots σε μια σεριά που την ονόμασε «Ανώνυμοι Θεοί».

Όταν, πριν από έξι χτόνια, πρωτοεφαρμόστηκε η τεχνολογία των αλγόριθμων για το θόλωμα, αρκετοί είχαν προβλέψει τέτοια προβλήματα, τα οποία βέβαια μειώνουν τη δύναμη της εμπειρίας του «εικονικού τουρισμού». Ο τότε (2008) υπεύθυνος των google maps, John Hanke, είχε παραδεχτεί ότι «δεν είναι τέλειο το σύστημα, αν και κάνει αρκετά καλή δουλειά, καθώς χρησιμοποιεί αρκετά φίλτρα, διαφορετικών τεχνολογιών». Σήμερα, που το σύστημα εξακολουθεί να μην είναι τέλειο, η Marion Balac αποφαίνεται: «μπροστά στην παραμόρφωση της google, όλα τα πρόσωπα είναι ίσα». Ας μας επιτραπεί να προεκτείνουμε τον συλλογισμό της: όλοι είναι ίσοι μπροστά στον Θεό — και, εν προκειμένω, Θεός είναι η google.