Για να συνηθίσουν οι Έλληνες να διαβάζουν

Ιστορίες ανάγνωσης #51 — μια στήλη για επίμονους αναγνώστες, γραμμένη από λάτρεις της ανάγνωσης

—του Παύλου Νιρβάνα—

Πώς θα σωθεί το ωραίον βιβλίον; Εδώ είναι το ζήτημα. Είναι ένας άρρωστος απελπισμένος από την επιστήμην, που δεν του μένει παρά να καταφύγει εις τον εμπειρισμόν. Οι εμπειρικοί θα προτείνουν διάφορα βότανα. Προτείνω και εγώ τα ιδικά μου. Πρώτα πρώτα το ωραίον βιβλίον πρέπει να γίνει αξιανάγνωστον. Ύστερα να συνηθίσουν οι Έλληνες να διαβάζουν. Αφού δεν μπορούμε να καταργήσουμε τον ήλιον και το ύπαιθρον, να τα συμβιβάσωμεν με την ανάγνωσιν. Να φέρωμεν την τέχνην του λόγου εις το ύπαιθρον, εις τας στοάς, εις τα θέατρα. Να δημιουργήσωμεν διαλέξεις υπαιθρίους, να κάμωμεν τον Έλληνα ν’ αγαπήσει τον λόγον, όχι μόνον εις τας χυδαίας του μορφάς, αλλά και εις τας ανωτέρας. Να τον προπαρασκευάσωμεν δηλαδή διά το βιβλίον. Και όταν τον προπαρασκευάσωμεν να του το δώσωμεν εις τα χέρια. Ένα βιβλίον που να συμβιβάζεται με το ύπαιθρον, με τον δρόμον, με την πλατείαν, με το παράλιον, με την εξοχήν. Το ιδανικόν βιβλίον θα ήτο το βιβλίον μικρού σχήματος, της τσέπης, όπως λέγουν οι εκδόται… Εγώ ο ίδιος διάβασα δέκα τομίδια της «Σκρίπτα Μπρέβια» εις διάστημα πέντε ημερών μέσα εις τον Ηλεκτρικόν Αθηνών-Πειραιώς, εις ώρας δηλαδή χαμένας. Και έχω λόγους να συστήσω το θαυματουργόν μέσον εις τους Έλληνας συγγραφείς και εις τους Έλληνας εκδότας.

Περιοδικό Παναθήναια, 31 Αυγούστου 1906

* * *

Επιμέλεια στήλης: Γιώργος Τσακνιάς