Κατηγορία: Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας
-
Ο Ερατοσθένης ήξερε να μετράει
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Ο Γαλιλαίος έλεγε: «Μέτρησε ό,τι είναι μετρήσιμο και κάνε μετρήσιμο ό,τι δεν είναι». Πριν από τον Ιταλό, υπήρξαν βέβαια άλλοι που έκαναν ακριβώς αυτό: μετρούσαν ό,τι μπορούσε να μετρηθεί και έκαναν μετρήσιμα ό,τι μέχρι τότε δεν ήταν. Υπό αυτή την έννοια, και ο Γαλιλαίος στάθηκε πάνω…
-
Νεύτων, να ένα μήλο!
Πού θα πέσει το μήλο; Κάτω απ’ τη μηλιά, προφανώς. Ίσως στο κεφάλι του Ισαάκ Νιούτον, ίσως και όχι. Ας δούμε τι ισχυριζόταν ο ίδιος για το περίφημο μήλο που ενέπευσε τη θεωρία της βαρύτητας.
-
Ο Γκόλντμπαχ και η Εικασία του
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Η ζωή του Γερμανού μαθηματικού Κρίστιαν Γκόλντμπαχ (Christian Goldbach, 1690-1764), παρότι πλούσια σε ταξίδια και εμπειρίες, δεν έχει μιαν άξια αναφοράς μικροϊστορία, τουλάχιστον όχι απ’ αυτές που αρέσουν στη στήλη. Έχει, βέβαια, την Εικασία του, η οποία φτάνει και περισσεύει. Ο Γκόλντμπαχ γεννήθηκε στο Κένιξμπεργκ,…
-
Ποιος ξυρίζει τον κουρέα;
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Ας προσπαθήσουμε, προς στιγμήν, να μπούμε στη θέση ενός ανθρώπου στην κρισιμότερη καμπή της καριέρας του. Είναι, ας πούμε, κάποιος που έχει επενδύσει μεγάλο μέρος της ζωής του, δεκαετίες ολόκληρες, σε έναν σκοπό, έναν οποιονδήποτε σκοπό, και ενώ είναι στο παραπέντε να δρέψει τους καρπούς των…
-
Προσεχώς Δίκαιο
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Η λογική μπορεί να σε τρελάνει. Είναι, σου λέει (ο Αριστοτέλης πρώτος και καλύτερος), απαραίτητο εργαλείο των επιστημών και της φιλοσοφίας· αλλά και τα εργαλεία καμιά φορά χαλάνε. Τότε προκύπτουν τα φοβερά και τρομερά Παράδοξα. Άλλα από αυτά έχουν λύση, άλλα όχι. Και όλα έχουν την…
-
Το ταξί του Ραμανούτζαν
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Τον Ιανουάριο του 1913, ο Άγγλος μαθηματικός G.H. Hardy (1877-1947), τότε λέκτορας στο Trinity College του Cambridge, έλαβε ένα γράμμα από την Ινδία. Μέσα στον φάκελο βρήκε κακογραμμένα χειρόγραφα με θεωρήματα. Κάποια από αυτά δεν τα είχε ξαναδεί· κάποια άλλα ήταν γνωστά, αλλά διατυπωμένα ως πρωτότυπα.…
-
Η μασιά του Βίτγκενσταϊν
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 1946, 8.30 μ.μ. Στο Gibbs Building του King’s College στο Cambridge, στην αίθουσα H3, έχουν ήδη συγκεντρωθεί τα μέλη του Moral Science Club για να ακούσουν τη διάλεξη του επισκέπτη καθηγητή Karl Popper με τίτλο: «Υπάρχουν φιλοσοφικά προβλήματα;» Ανάμεσα στους περίπου τριάντα παρευρισκόμενους βρίσκεται ο πρόεδρος…
-
Γκάους, ο Πρίγκιπας των Μαθηματικών
Μικροϊστορίες των επιστημών και της φιλοσοφίας —του Γιώργου Θεοχάρη— Ο Καρλ Φρίντριχ Γκάους (1777-1855), ο επονομαζόμενος Πρίγκιπας των Μαθηματικών, ήταν παιδί-θαύμα. Μια μέρα του 1780, όταν ήταν τριών ετών, καθόταν στο σκαλί της εξώπορτα του πατρικού σπιτιού στο Μπράουνσβαϊκ κι έπαιζε. Μέσα στο σπίτι, ο πατέρας του, ο Γκέμπχαρντ, αρχιτεχνίτης λιθοξόος, πλήρωνε τα μεροκάματα των…
dimart 