13 πράγματα που ίσως δεν ξέρετε για τον Ποπάι

—του Eddie Deezen / Tifo | απόδοση, προσαρμογή για το dim/art: Γιώργος Θεοχάρης—

1) Ο Ποπάι έκανε το ντεμπούτο του τον Ιανουάριο του 1929. Στην αρχή ήταν ένας από τους πολλούς χαρακτήρες σε ένα κόμικς του Elzie Segar με τίτλο Thimble Theater. Ο Ποπάι ήταν ένας μονόφθαλμος ναυτικός, 34 ετών, με παραμορφωμένο πρόσωπο και ένα σοβαρό πρόβλημα ομιλίας. Ωστόσο, ο χαρακτήρας αυτός έγινε γρήγορα τόσο δημοφιλής που το κόμικς μετονομάστηκε σε Thimble Theater Starring Popeye και στη συνέχεια σκέτο Popeye, τίτλο που διατηρεί ως σήμερα.

2) Κάμποσοι νεολογισμοί της αγγλικής γλώσσας οφείλονται στον Ποπάι.

Το ουσιαστικό “wimp” (= δειλός, άτολμος, λαπάς) προέρχεται από το επίθετο του J. Wellington Wimpy (στα ελληνικά: “Πόλντο”), του απαθούς, υπέρβαρου φίλου του Ποπάι που λατρεύει τα χάμπουργκερ. “Wimpy’s” ονομάζεται και μία εξαιρετικά δημοφιλής αλυσίδα φαστφουντάδικων στην Αγγλία.
Το ουσιαστικό “jeep” προέρχεται από το όνομα του κατοικίδιου (κάτι σαν σκύλος) του Ποπάι, τον Eugene the Jeep, ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε το 1936. Τέσσερα χρόνια αργότερα εμφανίστηκε το πρώτο στρατιωτικό τζιπ. Οι Αμερικάνοι αρχικά το έλεγαν “GP” (προφέρεται “τζι-πι”) από τα αρχικά των λέξεων “General Purpose” (= Γενικής Χρήσης), αλλά γρήγορα καθιερώθηκε ως “jeep”, ίσως εξαιτίας του σκύλου (;) του Ποπάι. Οι Αμερικάνοι στρατιώτες κατά τον Β΄ ΠΠ ήταν εξοικειωμένοι με τη σειρά λόγω των συχνών προβολών του κόμικς στα στρατόπεδα προς εξύψωση του ηθικού τους.
Το ουσιαστικό της αργκώ “goon” (= εγκληματίας, τραμπούκος) προϋπήρχε του Ποπάι, αλλά εξαιτίας της “Οικογένειας Γκουν” (κάτι περίεργα στην όψη πλάσματα) στο κόμικς απόκτησε και την έννοια του “παράξενου” ή/και του “χαζούλη”.
Το ουσιαστικό “dufus” (εναλλακτική ορθογραφία: “doofus”) προέρχεται από το όνομα του ανιψιού του Ποπάι, τον Dufus (στα ελληνικά: “Ρεβυθούλης”), ο οποίος πρωτοεμφανίστηκε κατά τη δεκαετία του ’60, και στην καθομιλούμενη σημαίνει “ανόητος, βλάκας, ηλίθιος”.

3) Η πρώτη εμφάνιση του Ποπάι σε κινούμενα σχέδια έγινε το 1933. Από τότε η αναγνωσιμότητά του αυξήθηκε κατακόρυφα. Το 1937, στην πόλη Crystal City, στο Τέξας, έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός αγάλματος του Ποπάι, το πρώτο άγαλμα προς τιμήν ενός χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων στην ιστορία.

4) Στα πρώτα χρόνια, ο Ποπάι αποκτούσε υπεράνθρωπη δύναμη τρίβοντας το κεφάλι της Μπερνίς της Κότας. Το 1932 μπήκε στη ζωή του Ποπάι το σπανάκι, το οποίο όχι μόνο του χάριζε υπεράνθρωπη δύναμη, αλλά επίσης χορευτικές και πιανιστικές ικανότητες. Κατά τη διάρκεια της Ύφεσης, ο Ποπάι ήταν τόσο δημοφιλής που οι πωλήσεις του συγκεκριμένου λαχανικού στην Αμερική αυξήθηκαν κατά 33%. Το σπανάκι σύντομα έγινε το τρίτο πιο αγαπημένο τρόφιμο των παιδιών, μετά το παγωτό και τη γαλοπούλα.

5) Η αγάπη του Ποπάι για το σπανάκι ξεκίνησε σε ένα επεισόδιο των κινουμένων σχεδίων όπου, αφού πρώτα τον δέρνουν, τον πετάνε σ’ ένα χωράφι με σπανάκι. Έκτοτε, σπάνια είναι επεισόδια όπου δεν τρώει σπανάκι. Σ’ ένα επεισόδιο, ο Ποπάι ταΐζει με το ζόρι σπανάκι τον Μπρούτο (στα αγγλικά: Brutus) έτσι ώστε ο Μπρούτο να καταφέρει να τον δείρει για να κερδίσει (ο δαρμένος Ποπάι), τη συμπάθεια της Όλιβ. Σε ένα άλλο, είναι η Όλιβ που τρώει σπανάκι για να δείρει την πολύ σέξι γυμνάστρια (χαρακτήρας βασισμένος στη Mae West) που φλερτάρει τον Ποπάι.

6) Σε ένα επεισόδιο, ο Ποπάι λέει στα ανίψια του ότι είναι απόγονος του Ηρακλή και ο πρόγονός του όφειλε τη δύναμή του στις εισπνοές σκόρδου.

7) Κατά τη διάρκεια του Β΄ ΠΠ, ο Ποπάι έφτασε σε νέα ύψη δημοτικότητας και οι ταινίες του προβάλλονταν τακτικά σε στρατόπεδα για να ενισχύσουν το ηθικό των Αμερικανών στρατιωτών. Αρκετές ταινίες της εποχής εκείνης είναι κατάφορα προσβλητικές για τους Ιάπωνες. Σ’ ένα από αυτά μάλιστα, ο Ποπάι και ο Μπρούτο ενώνουν τις δυνάμεις τους για πρώτη και τελευταία φορά για να δείρουν μια ομάδα Γιαπωνέζων στρατιωτών. Επίσης, σήμερα κάποιοι τηλεοπτικοί σταθμοί λογοκρίνουν τα μέρη εκείνων των επεισοδίων όπου οι Αφρο-αμερικάνοι παρουσιάζονται με εμφανώς ρατσιστικό τρόπο.

8) Κατά τη διάρκεια του Β΄ ΠΠ, ο Ποπάι άλλαξε γκαρνταρόμπα. Το ναυτικό κασκέτο και το μαύρο πουκάμισο αντικαταστάθηκαν από την ολόλευκη στολή και το καπέλο του ναύτη. Η αμφίεση αυτή δεν άλλαξε όταν ο πόλεμος τελείωσε.

9) Στην ταινία “Who Framed Roger Rabbit?”, σε μια σκηνή προς το τέλος, εμφανίζονται σχεδόν όλοι οι αγαπημένοι χαρακτήρες στην ιστορία των κινουμένων σχεδίων… εκτός από τον Ποπάι. Αυτή η περίεργη παράλειψη δεν οφείλεται στο ότι οι δημιουργοί της ταινίας τον ξέχασαν, αλλά στο ότι η Disney δεν μπορούσε να εξασφαλίσει την άδεια της Paramount για τη χρήση της εικόνας του Ποπάι.

10) Κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’50, η παραγωγή της σειράς πέρασε στα χέρια του King Features Syndicate. Έκτοτε, η σειρά δεν αντέχει σε σύγκριση με τα πολύ αστεία παλιά επεισόδια, καθώς δεν έχει ούτε χιούμορ ούτε πρωτοτυπία. Υπεύθυνος της ποιοτικής υποβάθμισης θεωρείται ο παραγωγός της, ο Al Brodax, ο οποίος τα κατάφερε πολύ καλύτερα όταν το 1968 έκανε την παραγωγή και συνέγραψε το σενάριο για την πρωτοποριακή ταινία κινουμένων “Yellow Submarine”.

11) Το μάτι του ο Ποπάι, μαθαίνουμε σ’ ένα επεισόδιο, το έχασε σε «μια τρομερή μάχη». Αργότερα, δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο αν έχει ένα μάτι ή δύο, εκ των οποίων το ένα έχει κάποιο πρόβλημα. Πάντως, σ’ ένα τουλάχιστον επεισόδιο, ο Μπρούτο τον αποκαλεί «μονόφθαλμο νάνο».

12) Όταν το κόμικς ονομαζόταν ακόμα Thimble Theater, η Όλιβ Όιλ τα είχε με έναν χαρακτήρα που λεγόταν Ham Gravy, ο οποίος σύντομα εξαφανίστηκε εξαιτίας της δημοτικότητας του Ποπάι. Παρά το γεγονός ότι η αδύνατη σε επίπεδα ανορεξίας Όλιβ Όιλ κάποια στιγμή τα φτιάχνει με τον Ποπάι, διαρκώς τον προσβάλλει και τον κατσαδιάζει. Επίσης, συχνά-πυκνά του είναι άπιστη. Γενικά του συμπεριφέρεται σαν να είναι σκουπίδι. Σε αρκετά επεισόδια, η Όλιβ τον χτυπάει – μέχρι που τον έχει κάνει και τόπι στο ξύλο. Παρόλη την απαίσια συμπεριφορά της και την κάθε άλλο παρά ελκυστική της εμφάνιση, ο Ποπάι την αγαπάει αταλάντευτα από την αρχή ως το τέλος της σειράς.

13) Ο βασικός εχθρός τού Ποπάι, ο Μπρούτο (στα αγγλικά: Brurus), αρχικά ονομαζόταν Bluto, αλλά το όνομά του άλλαξε για νομικούς λόγους. Στα περισσότερα επεισόδια, ο Μπρούτο είναι ξεκάθαρα εχθρικός προς τον Ποπάι και πάντα προσπαθεί να του πάρει την Όλιβ. Ωστόσο, αυτοί οι δύο στην αρχή πολλών επεισοδίων εμφανίζονται ως “φίλοι” και “κολλητάρια”. Στην πορεία, ο Μπρούτο σχεδόν πάντα προδίδει τον “κολλητό” του, πράγμα που προκαλεί απορία: γιατί ο Ποπάι δεν ξεκόβει και δεν βγάζει μια για πάντα από τη ζωή του αυτόν τον φίλο-φίδι;