Boys, pray for me

—του Τέλη Σαμαντά—

«Boys, pray for me» ήταν η φράση που είπε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στο Παρίσι, καθώς επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο που θα τον μετέφερε στην Αθήνα, δανειζόμενος τη φράση του Τρούμαν, όταν διαδέχθηκε τον αποθανόντα πρόεδρο Ρούσβελτ, και υπονοώντας τις δυσκολίες της μετάβασης από ένα δικτατορικό καθεστώς και ένα διαλυμένο κράτος στη Δημοκρατία. Ήταν η στιγμή της πτώσης της δικτατορίας και η απαρχή της μεταπολίτευσης, της μεγαλύτερης περιόδου πολιτικής ομαλότητας —σε επίπεδο πολιτεύματος— στη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Την ίδια περίοδο, το ΚΚΕ Εσωτερικού εκτιμούσε —με τον Λεωνίδα Κύρκο και τον Μπάμπη Δρακόπουλο— πως «ύστερα από χρόνων στρατοκρατική τυραννία χαράζει για την Ελλάδα η αυγή μίας δημοκρατικής προοπτικής. Η λαίλαπα της 21ης Απριλίου πέρασε, αφού σώριασε τον τόπο σε ερείπια. Η κυπριακή τραγωδία, που άρχισε με το έγκλημα του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου, ήταν η τελευταία μιας μακριάς σειράς από συμφορές. Όταν στη φασιστική βία, την οικονομική εξαθλίωση του Λαού, την πλήρη χρεοκοπία της δικτατορίας προστέθηκαν η κατάλυση της ανεξαρτησίας της Κύπρου, η τουρκική εισβολή και οι απειλές του πολέμου, όπου οδήγησε η χούντα με την πολιτική της, η εθνική κρίση ξέσπασε. Η λαομίσητη στρατοκρατική τυραννία έπεσε και άνοιξε ο δύσκολος δρόμος για τη θεμελίωση μιας νέας δημοκρατικής πορείας, την εγκαθίδρυση μιας γνήσιας πολιτικής Δημοκρατίας….» (Από τους «Στόχους του Έθνους»).

Αντιθέτως, η εκτίμηση του Ανδρέα Παπανδρέου, ηγέτη του ΠΑΚ —και λίγο μετέπειτα του ΠΑΣΟΚ— συμπυκνώθηκε στη φράση «αλλαγή Νατοϊκής φρουράς» ενώ στον Χαρίλαο Φλωράκη Γ. Γ. του ΚΚΕ, χρεώθηκε η φράση «τι μπρόκολα, τι λάχανα».

Οι εξελίξεις των ηγετών που έκαναν τις αρχικές εκείνες εκτιμήσεις είναι γνωστές. Και δεν έχουν τη στιγμή αυτή σημασία, μια που οι τεκτονικές αλλαγές που συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στην ελληνική κοινωνία αναδιατάσσουν ριζικά το πολιτικό σκηνικό.

Αυτό που έχει όμως τεράστια σημασία είναι να μην επαναλάβουμε ξανά την «καραμανλική» εκείνη φράση, σε πληθυντικό τώρα αριθμό: «Boys, pray for us» — για προφανώς τελείως άλλους λόγους.

* * *