Σιμόν ντε Μποβουάρ (1908-1986)

Σαν σήμερα, στις 14 Απριλίου 1986, πέθανε η Σιμόν ντε Μπoβουάρ

—Κανείς δεν φέρεται στις γυναίκες με μεγαλύτερη έπαρση, επιθετικότητα και υποτίμηση από ό,τι ο άνδρας που έχει άγχος για τον ανδρισμό του—

Η Simone Lucie Ernestine Marie Bertrand de Beauvoir γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου του 1908, στο Παρίσι. Σε νεαρή ηλικία, περνάει μια σημαντική υπαρξιακή κρίση, η οποία την εθίζει στη φιλοσοφική αναζήτηση. Το πάθος της για τη φιλοσοφία την οδηγεί στο ανώτατο πανεπιστήμιο της École Normale Supérieure, όπου ξεχωρίζει για την ανατρεπτική της σκέψη. Εκεί, το 1921, γνώρισε τον γνωστότερο εκπρόσωπο του υπαρξισμού, τον Ζαν-Πολ Σαρτρ.

Η σχέση της Μποβουάρ με τον Σαρτρ, τόσο στον έρωτα, όσο και στη φιλοσοφία, ήταν ιδιαίτερη, αμφίδρομη και ανεξάρτητη. Ως ζευγάρι, έμεναν σε διαφορετικά σπίτια και, ως ερωτικοί σύντροφοι, διατηρούσαν ανοιχτές ερωτικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Το 1931, ο Σαρτρ ζήτησε από τη Μποβουάρ να παντρευτούν, εκείνη, όμως, ήταν κάθετη: «ο γάμος είναι περιορισμός, αστικοποίηση, αλλά και θεσμοθετημένη παρέμβαση του κράτους στην ιδιωτική ζωή των πολιτών».

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, η Μποβουάρ ήρθε σε επαφή με τον Καμύ, τον Ζενέ, τον Πικάσο και άλλα «αντιστασιακά στοιχεία» του Παρισιού, ενώ πήρε μέρος στην οργάνωση «Σοσιαλισμός και Ελευθερία», την οποία ίδρυσε ο Σαρτρ στα πλαίσια της αντίστασης. Μετά το τέλος του πολέμου, η Μποβουάρ συνεργάστηκε με τον Σαρτρ στην έκδοση του πολιτικού περιοδικού Les Temps Modernes, στις σελίδες του οποίου αντανακλάται η ανατρεπτική της σκέψη πάνω στην πολιτική, τη φιλοσοφία και το γυναικείο ζήτημα.

Το 1949, δημοσίευσε Το Δεύτερο Φύλο (Le Deuxième Sexe), ένα έργο που, σήμερα, είναι γνωστό ως «η βίβλος του φεμινισμού» και που, σε κάθε περίπτωση, δίνει μια ριζοσπαστική ερμηνεία στο τι είναι γυναίκα. Για πρώτη φορά, η ταυτότητα της γυναίκας παρουσιάζεται ως κάτι μη φυσικό και μη δεδομένο, ως ένα κοινωνικό κατασκεύασμα που συντηρεί συγκεκριμένες σεξουαλικές σχέσεις εξουσίας: «Γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι».

Η Σιμόν ντε Μποβουάρ με τον Ζαν-Πολ Σαρτρ σε συζήτηση με τον Τσε Γκεβάρα το 1960.

Την ταραγμένη δεκαετία του ’60, η Μποβουάρ, αναδεικνύεται σε αρχιέρεια του φεμινισμού, ένα κίνημα που έχει ξεφύγει από τη διεκδίκηση ψήφου και ίσων δικαιωμάτων και θέλει να αλλάξει ριζικά τον τρόπο, με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι γυναίκες. Θεωρήθηκε η μητέρα του μετά το 1968 φεμινισμού, με φιλοσοφικά γραπτά, τα οποία —αν και ήταν ανεξάρτητα— συνδέθηκαν με τον σαρτριανό υπαρξισμό.

Το έργο της είναι πολυδιάστατο, αφού περιλαμβάνει από πολιτικές θέσεις και φιλοσοφικά δοκίμια, μέχρι μυθιστορήματα, βιογραφίες και θεατρικά έργα. Το 1981, συνέγραψε το βιβλίο Η τελετή του αποχαιρετισμού, μια οδυνηρή εξιστόρηση των τελευταίων χρόνων του Σαρτρ μέσα από τα μάτια της συντρόφου του.

Η Σιμόν ντε Μποβουάρ πέθανε στις 14 Απριλίου 1986 από πνευμονία και θάφτηκε στο νεκροταφείο Μονπαρνάς του Παρισιού, δίπλα στον αγαπημένο της Σαρτρ. Μετά τον θάνατό της, έγινε αποδέκτης εξαιρετικού θαυμασμού και επαίνων, όχι μόνο εξαιτίας της αυξανόμενης αποδοχής του φεμινισμού στον ακαδημαϊκό χώρο, αλλά και λόγω της αυξανόμενης κατανόησης της επιρροής που είχε στο αριστούργημα του Σαρτρ Το Είναι και το Μηδέν.

Πηγή: Ναυτεμπορική