Paco de Lucia, 1947 – 2014

—Της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου—

Ο Paco de Lucia πέθανε σαν σήμερα, στις 26 Φεβρουαρίου του 2014, στο Κανκούν του Μεξικό. Ο Paco, που είχαμε την τύχη να τον δούμε αρκετές φορές και στην Ελλάδα, εκτός από κιθαρίστας με εκπληκτική τεχνική ήταν και ο πρώτος που συνέδεσε με τόση επιτυχία το φλαμένκο με την τζαζ και τη ροκ.

Ο Paco ήταν παιδί-θαύμα. Γεννήθηκε το 1947 στο Αλχεσίρας, και από τα πέντε του χρόνια ζούσε κυριολεκτικά με την κιθάρα αγκαλιά. Ο πατέρας του, επίσης κιθαρίστας, διέγνωσε νωρίς το ταλέντο του γιου του και τον πίεσε με κάθε τρόπο να γίνει μουσικός (πριν καν κλείσει τα 10 του χρόνια, ο Paco μελετούσε έως και δώδεκα ώρες τη μέρα). Ήδη από τότε φάνηκε ότι ο μικρός δεν θα έμενε ευχαριστημένος αναπαράγοντας απλώς τις τεχνικές και τα περάσματα των προηγούμενων ιερών τεράτων του φλαμένκο: παιδί ακόμα, αφού μάθαινε ό,τι του έδειχναν οι δάσκαλοί του, έσπευδε να το παραλλάξει δημιουργικά, κάνοντας τους πάντες έξαλλους. Στα είκοσί του ήταν ήδη έμπειρος μουσικός, με ηχογραφήσεις, με σημαντικές συνεργασίες, με περιοδείες. Στα είκοσι οκτώ του, το 1975, διάβηκε και το «άβατο» του Teatro Real της Μαδρίτης κι έγινε ο πρώτος στην ιστορία καλλιτέχνης του φλαμένκο που έδωσε συναυλία εκεί.

Ο Paco ανέκαθεν επεδίωκε συνεργασίες με μουσικούς εκτός του χώρου του φλαμένκο. Έτσι προέκυψε το 1977 η συναυλία του με τον Carlos Santana στη Βαρκελώνη και η συμμετοχή του στον δίσκο του Αμερικανού κιθαρίστα John McLaughlin Mediterranean Sundance, που εξενεύρισε τους «ορθόδοξους» του φλαμένκο με τα νεωτερικά του στοιχεία. Ο ίδιος εξηγούσε τις επιλογές του ως εξής: «Ποτέ μου δεν έχασα τις ρίζες της μουσικής μου, γιατί τότε θα έχανα και τον εαυτό μου. Αυτό που προσπάθησα ήταν να κρατιέμαι με το ένα χέρι από την παράδοση και με το άλλο να ξύνω, να σκάβω και σε άλλα μέρη προσπαθώντας να βρω καινούργια πράγματα να φέρω στο φλαμένκο».

Η δεκαετία του ’80 και του ’90 έφερε πολλές ηχογραφήσεις κι άλλες συνεργασίες, με πιο γνωστή το τρίο του Paco με τον McLaughlin και τον Al di Meola (οι συναυλίες τους χαρακτηρίζονταν από τον υστερικό ενθουσιασμό που προξενούσαν στο κοινό με την ταχύτητα του παιξίματός τους), αλλά και με τον Chic Corea. Έγραψε μουσική για την Κάρμεν του Σάουρα το 1982 και εμφανίστηκε κι ο ίδιος, ενώ συνεργάστηκε και με τον Clapton στο soundtrack της ταινίας The Hit. Σιγά σιγά άρχισε να γίνεται περιζήτητος ως «συμπλήρωμα» σε συναυλίες δημοφιλών τραγουδιστών όπως ο Καρέρας και ο Ιγκλέσιας. Αυτό το υπερβολικό άνοιγμα αποτέλεσε για τον Paco ένα καμπανάκι. Από το 2004 και μετά, αποφάσισε να περιορίσει τα ταξίδια και τις εμφανίσεις στο εξωτερικό. Όντας μάλλον συνεσταλμένος χαρακτήρας, είχε αρχίσει να κουράζεται σοβαρά από το βάρος της διασημότητας και της δημοφιλίας του.

Η δύναμη, η ένταση, η διαβολική ταχύτητα, η εναλλαγή τέμπου αλλά και η μελωδικότητα και η συχνή χρήση της κιθάρας ως κρουστού ήταν μερικά από τα γνωρίσματα στο παίξιμο του Paco. Τη συμβολή του στην εξέλιξη του φλαμένκο εκφράζει καθαρότερα από οτιδήποτε άλλο η φράση που γράφτηκε γι’ αυτόν στο περιοδικό Jazz Times: «Η ιστορία του φλαμένκο χωρίζεται σε Προ Πάκο και Μετά Πάκο».

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Μουσική

Εδώ άλλες επετειακές αναρτήσεις από το dim/art