«Έφυγεεε!»

Από σήμερα, Τετάρτη, και πάλι στα περίπτερα το Charlie Hebdo. Ιδού πώς έκλεισε το πρώτο φύλλο της νέας περιόδου.

—της Isabelle Hanne για τη Libération / Μετάφραση-απόδοση στα ελληνικά για το dim/art: Κάτια Χαρικιοπούλου-Γιώργος Γλυκοφρύδης—

Ένας ασθμαίνων σκύλος τρέχει με την εφημερίδα του Charlie Hebdo στο στόμα. Ξοπίσω του, μια αγέλη από αγρίμια με φάτσες που θυμίζουν τον Σαρκοζί, τη Μαρί Λεπέν, έναν τζιχαντιστή, έναν πάπα με την αρχιερατική μίτρα, κι ένα μεγαλοστέλεχος με δολάρια στα δόντια. Στο βάθος αυτού του αλαλάζοντος πλήθους, σε κόκκινο φόντο, ένα μικρόφωνο της BMF TV. «ΕΦΥΓΕ!» δηλώνει με κεφαλαία μαύρα γράμματα η λεζάντα.

Αυτό είναι το πρωτοσέλιδο του τεύχους Νο 1179 του Charlie Hebdo που κυκλοφόρησε σήμερα Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου, το οποίο υπογράφει, όπως και το προηγούμενο, ο σκιτσογράφος Luz. Η Charlie. Ξανά, λοιπόν, σε εβδομαδιαία βάση. Ύστερα από έξι εβδομάδες απουσίας και περίπου δύο μήνες μετά την τρομοκρατική επίθεση που αποδεκάτισε τα στελέχη της σατιρικής εφημερίδας.

«Πρέπει να ακουστεί η επιστροφή του Charlie», λέει ο Luz, «αλλά για να λεχθεί ότι το Charlie ξαναρχίζει τη δουλειά του, μια δουλειά ενάντια στη βλακεία, στο F.N. (Front National)…» — Τα λόγια του σκιτσογράφου Luz βρίσκουν σύμφωνους τους πάντες. Δευτέρα πρωί, λίγες μόλις ώρες πριν από το «κλείσιμο» του φύλλου, και μια δεκαπενταριά συνεργάτες, σκιτσογράφοι, δημοσιογράφοι, μακετίστες, διορθωτές, έχουν συγκεντρωθεί για να επιμεληθούν το περιεχόμενο και να επιλέξουν το πρωτοσέλιδο και το οπισθόφυλλο, το οποίο θα περιλαμβάνει τα περίφημα «Πρωτοσέλιδα που σας ξέφυγαν αυτή την εβδομάδα».

«Ό,τι και όσοι μας ενοχλούν»

Λίγο λίγο καταφτάνουν οι συνεργάτες, αγκαλιάζονται θερμά. Στην είσοδο, ο σκιτσογράφος Willem, με τα σκίτσα υπό μάλης, γίνεται δεκτός με χειροκροτήματα. Η ατμόσφαιρα, όμως, είναι μάλλον σοβαρή. Ο γιατρός Patrick Pelloux θα είναι ο τελευταίος που θα παραδώσει το άρθρο του: «Δυσκολεύτηκα πολύ να βρω το θέμα, δεν ήξερα αν έπρεπε να ξαναμιλήσω για την επίθεση ή όχι… Τελικά, επέλεξα να γράψω για τη γρίπη!»

Όσο προχωράει η μέρα, τόσο πληθαίνουν τα σκίτσα που καρφιτσώνονται στον τοίχο της αίθουσας στον 8ο όροφο. Εκεί όπου η Libération έχει παραχωρήσει γραφεία στο Charlie Hebdo μετά την τρομοκρατική επίθεση. Σκίτσα του Coco, της Catherine, του Foolz, του Luz… Αλλά και του Riss, ο οποίος έχει έρθει και αυτός προκειμένου να εποπτεύσει το «κλείσιμο» του τεύχους. Ο Riss, που βγήκε για λίγες ώρες από το νοσοκομείο, όπου, μετά τον τραυματισμό του από την επίθεση ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης. Άλλωστε, αυτός είναι πλέον Διευθυντής Έκδοσης του Charlie Hebdo.

«Πρέπει να ετοιμάσουμε το πρωτοσέλιδο, τι στο καλό κάνεις εκεί, Luz;» τον ρωτά ο Riss. «Σχεδιάζω γατάκια!» αστειεύεται ο Luz. «Το μήνυμα αυτού του τεύχους είναι να πούμε ότι η ζωή ξαναβρίσκει το ρυθμό της», επισημαίνει ο Riss «Από πίσω μπορείς να βάλεις τους τύπους του F.N. καθώς και ό,τι και όσους μας ενοχλούν».

Ανάμεσα σε μολυβοθήκες και σε στήλες από εφημερίδες, οι συντάκτες επεξεργάζονται τα κείμενα. Στα περιεχόμενα αυτού του τεύχους, μια συνέντευξη του νέου υπουργού οικονομικών της Ελλάδας, Γιάνη Βαρουφάκη, η υπόθεση DSK, η επίθεση στην Κοπεγχάγη, η Διεθνής Έκθεση Γεωργίας, η βεβήλωση ενός εβραϊκού νεκροταφείου… Και κυρίως, δύο νέοι σκιτσογράφοι: ο Αλγερινός Dilem και ο Pétillon, σκιτσογράφος μέχρι πρότινος της Canard Enchaîné.

Το πρωτοσέλιδο πρέπει να αποφασιστεί το συντομότερο δυνατόν προκειμένου να φύγει άμεσα η εφημερίδα για το τυπογραφείο, αλλά και να υπάρχει χρόνος για να συζητηθούν τα διάφορα σενάρια διανομής του φύλλου. Γιατί είναι γεγονός ότι είναι δύσκολο να βρεθεί μέσος όρος ανάμεσα στο σύνηθες τιράζ της εφημερίδας (50.000 αντίτυπα εβδομαδιαίως) και στο φύλλο της με το πρωτοσέλιδο «Όλα έχουν συγχωρεθεί» της 14ης Ιανουαρίου (8 εκατομμύρια αντίτυπα). Τελικά, η διεύθυνση της εφημερίδας αποφάσισε να τυπώσει αυτό το τεύχος σε 2,5 εκατομμύρια αντίτυπα.

«Ό,τι περισσότερο μας καταθλίβει»

Η ομάδα συγκεντρώνεται και κοιτάζει όλες τις προτάσεις για το πρωτοσέλιδο. Γρήγορη η επιλογή της πρότασης του Luz. «Κάτι εύθυμο», σχολιάζει ο εμπνευστής του. Η συζήτηση όμως για τη λεζάντα συνεχίζεται. «Να βάλουμε Επιστροφή στα συνηθισμένα; Ή Η ζωή συνεχίζεται;» «Εγώ προτιμώ Έφυγεεε!»

Ο Luz τρίβει τα μάτια του και ξαναπιάνει το σκίτσο του. Στην πρώτη εκδοχή, είχε σχεδιάσει έναν σκύλο με την όψη του πρωθυπουργού Βαλς και δίπλα σκύλους Λε Πεν και Σαρκοζί. «Έκανα όμως ένα μικρό γκάλοπ στο τραπέζι και κανένας δεν τους είχε αναγνωρίσει!» Όπως και να ’χει, δηλώνει: «Είμαι χαρούμενος που σχεδίασα ζώα. Κυρίως σκύλους. Είναι ζώα ξέγνοιαστα και υποτακτικά. Ξέγνοιαστο είναι το Charlie, υποτακτικοί όλοι αυτοί που τρέχουν ξοπίσω».

Ο Luz και η Catherine συγκρίνουν αυτό το «κλείσιμο» με το προηγούμενο, λίγες μέρες μετά την επίθεση της 7ης Ιανουαρίου. «Σήμερα, η δουλειά μάς δημιουργεί πολύ λιγότερο ψυχολογικό στρες, αλλά μας καταθλίβει πολύ περισσότερο», λέει ο Luz. Ενώ η Catherine, λέει: «Την τελευταία φορά, υπήρχε ένα είδος ευφορίας και εκνευρισμού, ήμασταν περισσότερο σε εγρήγορση. Τώρα, είμαστε πιο υποτονικοί». Και ο Luz συνεχίζει: «Με δυο λόγια, ό,τι μας καταθλίβει περισσότερο είναι το γεγονός ότι επιστρέφουμε όντως στη δουλειά…»

* * *

Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Ποικίλα (επίκαιρα)