—της Όλγας Σελλά για το dim/art—
Τελικά έλεγε αλήθεια ο Γιαν Φαμπρ την περασμένη Τρίτη στο αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης, όταν δήλωνε ότι δεν γνωρίζει και πολλά από την ελληνική πραγματικότητα. Λάθος του, αλλά τα λάθη πληρώνονται. Και σήμερα, μεσημέρι Σαββάτου, μια μέρα μετά την ανοιχτή συγκέντρωση των ελλήνων καλλιτεχνών στο θέατρο «Σφενδόνη», έλεγε, σε βελγικά μέσα, ότι παραιτείται. Μέχρι στιγμής, από το υπουργείο Πολιτισμού και από το Φεστιβάλ Αθηνών δεν υπάρχει κάτι επίσημο. Και ταυτοχρόνως, κυκλοφορούν φήμες ότι επίκειται και η παραίτηση του υπουργού Πολιτισμού, Αριστείδη Μπαλτά. Όλα αυτά είναι ακόμη φήμες βέβαια, αλλά το σίγουρο είναι ότι η αντίδραση, η σύσσωμη αντίδραση των ελλήνων καλλιτεχνών, είχε επιπτώσεις. Και μάλιστα ραγδαίες.
Χθες, διαψευστήκαμε όλοι παταγωδώς. Και πολύ ευχάριστα. Και πολύ ελπιδοφόρα. Στη συνάντηση των ελλήνων καλλιτεχνών αναφέρομαι, που έγινε την Παρασκευή 1η Απριλίου στο θέατρο «Σφενδόνη», στους παράδρομους της Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Θα το πω, γιατί το σκεφτήκαμε: την προηγούμενη μέρα μιλώντας μεταξύ μας διάφοροι δημοσιογράφοι λέγαμε περίπου τα εξής: «Ε, καλά, λένε 1, θα μαζευτούν κατά τις 2, θ’ αρχίσουν 2.30… Ώρες καλλιτεχνών…» λέγαμε ελαφρά τη καρδία. Ευτυχώς, ευτυχέστατα διαψευστήκαμε. Έφτασα στο θέατρο «Σφενδόνη» 1.30 το μεσημέρι χθες. Αν μου το έλεγε κάποιος από πριν, θα ήμουν σίγουρη ότι επρόκειτο για πρωταπριλιάτικο ψέμα. Ότι δηλαδή δεν θα μπορούσα να μπω σχεδόν ούτε στο φουαγιέ. Ότι η διαδικασία θα είχε ήδη αρχίσει. Ότι θα επικρατούσε, με τόσο κόσμο (500 άτομα ακούνητα εντός του θεάτρου, και άλλα τόσα στο φουαγιέ και στην οδό Μακρή), η απόλυτη τάξη και ο απόλυτος σεβασμός στη διαδικασία και στη γνώμη του καθενός που έπαιρνε τον λόγο.
Οι έλληνες καλλιτέχνες, του θεάτρου κατά κύριο λόγο, έδωσαν την Παρασκευή 1η Απριλίου, καγχάζοντας την Πρωταπριλιά, ένα τεράστιο μάθημα ήθους. Έδειξαν σε όλους εμάς, και στους εαυτούς τους απ’ ό,τι μαθαίνω, ότι μπορεί να συγκεντρωθούν περισσότεροι άνθρωποι απ’ όσους φιλοξενεί η Βουλή των Ελλήνων, να πει ο καθένας τη γνώμη του, να μην υπάρχει χλεύη και αντίδραση στη διαφορετική άποψη και να ακούγονται με σεβασμό (ή ανοχή) όλες οι απόψεις. Ασφαλώς, τεράστιο ρόλο έπαιξε σε όλη τη διαδικασία ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αργύρης Ξάφης, ο οποίος θα μπορούσε κάλλιστα, με την πυγμή, την αποφασιστικότητα, την ευγένεια και τη σταθερότητα που επέδειξε σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, να δώσει τα φώτα του και στις διαδικασίες των 300 της Βουλής. Γιατί εκεί τα προεδρεία πάσχουν. Συχνότατα.
Το μεγάλο κέρδος της συγκέντρωσης των καλλιτεχνών είναι πρώτον η αυτοοργάνωσή τους και δεύτερον η διαδικασία που ακολουθήθηκε. Δίδαξαν πολλά οι ηθοποιοί χθες στο θέατρο «Σφενδόνη»: δίδαξαν πώς πρέπει να μάθουμε να ακούμε, πώς πρέπει να σεβόμαστε τους κανόνες μιας διαδικασίας (το 3λεπτο των τοποθετήσεων, π.χ., τηρήθηκε σχεδόν ευλαβικά), πώς δεν πρέπει να καταφεύγουμε στην κλάκα και στο γιούχα όταν διαφωνούμε (σας διαβεβαιώ ότι ήταν πολύ εύκολο να συμβεί σε μια συνάθροιση τόσων ανθρώπων). Και την ίδια στιγμή απέδειξαν, πολύ πιο έντονα και ισχυρά από τις προτάσεις που ακούστηκαν, ότι οι έλληνες καλλιτέχνες, συνδιαλεγόμενοι τόσα χρόνια με τους ξένους συναδέλφους τους, στο Ελληνικό Φεστιβάλ Α.Ε., διαμορφώθηκαν και οι ίδιοι, ωρίμασαν -όχι μόνο ως καλλιτέχνες αλλά και ως προσωπικότητες.
Κι αυτό, αυτά όλα, είναι όσα κυρίως ο υπουργός Πολιτισμού και ο νέος curator -ή όπως θέλει να λέγεται, τέλος πάντων- του Φεστιβάλ, Γιαν Φαμπρ, δεν θέλησαν ή μάλλον απαξίωσαν να κατανοήσουν. Ότι δηλαδή απέναντί τους έχουν προσωπικότητες, που η τέχνη τους τούς έχει διαπλάσει, έχει επιδράσει στον τρόπο με τον οποίο φέρονται ως πολίτες και όχι μόνο ως καλλιτέχνες.
Η χθεσινή συγκέντρωση στο θέατρο «Σφενδόνη» ήταν ένα δώρο και μια υπενθύμιση για πολλούς: ένα δώρο ήθους πρωτίστως, αναγκαίο και σπάνιο, και μια υπενθύμιση για το πώς θα μπορούσε να λειτουργεί αυτή η κοινωνία. Η οποία για να λειτουργήσει, εκτός από το ήθος χρειάζεται και συγκρότηση, τόλμη και παιδεία, σαν αυτά που είχε η επιστολή που κατέθεσε ο θεατρικός συγγραφέας Γιάννης Μαυριτσάκης στο κείμενό του που εν πολλοίς υιοθετήθηκε στο τελικό ψήφισμα.
Η χθεσινή συγκέντρωση στο θέατρο «Σφενδόνη» θα μπορούσε να ήταν μια πολύ ωραία παράσταση για το πώς πρέπει να γίνονται αυτού του είδους οι διαδικασίες. Δεν ήταν παράσταση όμως. Ήταν η όψη της κοινωνίας που θα θέλαμε να έχουμε. Για μερικές ώρες τη ζήσαμε, την είδαμε μπροστά μας. Σαν σε παράσταση… Mόνο που ήταν αληθινή. Και χωρίς σκηνοθέτη.
* * *
Εδώ άλλες αναρτήσεις από την κατηγορία Πολιτισμός και πολιτική
dimart 
5 comments