Ummagumma

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ, στις 25 Οκτωβρίου του 1969, κυκλοφόρησε από τη Harvest (EMI) το διπλό LP των Pink Floyd με τίτλο Ummagumma. Στη αργκό του Καίμπριτζ, ummagumma σημαίνει σεξ.

—του Γιώργου Τσακνιά—

Ο πρώτος από τους δύο δίσκους ηχογραφήθηκε ζωντανά στο Mother’s Club του Μπέρμιγχαμ, στις 27/4/1969, και στις 2/5, στο Manchester College of Commerce. Στο πνεύμα του ιδρυτή και βασικού συνθέτη των Floyd, του Syd Barrett, ο πρώτος δίσκος του διπλού άλμπουμ περιλαμβάνει κομμάτια του Syd από το πρώτο τους LP, το Piper at the Gates of Dawn (1967), τα αριστουργηματικά Astronomy domine και Interstellar Overdrive. Εδώ μια εκτελέση του Astronomy domine του 1967 σε τηλεοπτική εκπομπή, με συμμετοχή ακόμα του Syd — όλα τα λεφτά είναι τα εισαγωγικά σχόλια του παρουσιαστή, ότι οι Floyd είναι βαρετοί, παίζουν αφόρητα δυνατά αλλά, παραδόξως, έχουν κοινό που τους γουστάρει· η συνέντευξη στο τέλος του κομματιού είναι επίσης απολαυστική:

* * *

Ο δεύτερος δίσκος του Ummagumma αποτελείται από τέσσερα solo project: κάθε ένα από τα μέλη του συγκροτήματος (Rick Wright, Roger Waters, Nick Mason, David Gilmour) είχε στη διάθεσή του μισή πλευρά του δίσκου.

Ιδού τα περιεχόμενα του άλμπουμ:

Astronomy Domine
Careful with that Axe Eugene

Set the control for the heart of the sun
A Saucerful of Secrets

Richard Wright – Sysyphus
Roger Waters – Grantchester Meadows, Several Pieces of Small Furry Animals gathered together in a Cave and grooving with a pict

David Gilmour – The Narrow Way
Nick Mason – The Grand Vizier’s Garden Party, Entrance, Entertainment, Exit

Το εξώφυλλο του Ummagumma έχει επίσης ενδιαφέρον: στον πίνακα, πάνω αριστερά, επαναλαμβάνεται η σκηνή του πρώτου πλάνου, αλλά με διαφορετικό μέλος του συγκροτήματος μπροστά (αλλάζουν μία θέση και οι τέσσερις). Το ίδιο ισχύει για τον πίνακα μέσα στον πίνακα και για τον πίνακα μέσα στον πίνακα μέσα στον πίνακα.

Κάτω, στο πάτωμα, ακουμπισμένο στον τοίχο, απεικονίζεται το εξώφυλλο του soundtrack του Gigi, μιας αμερικάνικης κομεντί του 1958. Ο δημιουργός του εξωφύλλου, ο θρυλικός Storm Thorgerson (εδώ ένα αφιέρωμα του dim/art στον Thorgerson με αφορμή τον θάνατό του, τον περασμένο Απρίλιο) εξήγησε ότι το Gigi μπήκε στο εξώφυλλο του Ummagumma για πλάκα, με προβοκατόρικη διάθεση. Ωστόσο, τέθηκαν ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων. Το αποτέλεσμα ήταν ο δίσκος να κυκλοφορήσει με ελαφρώς διαφορετικό εξώφυλλο σε Ευρώπη, σε ΗΠΑ/Καναδά και σε Αυστραλία:

Το —ψυχεδελικά ψυχαναγκαστικό— οπισθόφυλλο του δίσκου:

Και το εσώφυλλο:

Careful with that axe, Eugene — ένα αριστούργημα στο πνεύμα του Barrett, με έντονα αισθητή ακόμα την ορμητική και ζωογόνο ιδιοφΐα του· ένα κομμάτι των Floyd στο μεταίχμιο ανάμεσα στους εμπνευσμένους και ριψοκίνδυνους μακροσκελείς αυτοσχεδιασμούς των sixties και τις πιο κατασταλαγμένες και ώριμες συνθέσεις των αρχών της δεκαετίας του ’70, όταν ο Syd είναι και πάλι παρών, αλλά αυτή τη φορά ως απουσία, ως το crazy diamond που απομακρύνεται αργά στον χωροχρόνο.

* * *