Το γελοίον του πράγματος

—Αρχείο / επιμέλεια: Γιώργος Ζεβελάκης. Κείμενο: Γιώργος Τσακνιάς—

Η επτάχρονη δικτατορία των συνταγματαρχών είχε τη γελοία της πλευρά· ιδιαίτερα έντονη, υπογραμμίζει με τραγική ειρωνία την άλλη πλευρά, αυτή της βίας, των βασανιστηρίων, του αίματος και των ανθρώπινων ζωών που χάθηκαν. Την υπογραμμίζει διότι, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, φαίνεται ακόμη πιο αδιανόητο ότι μια χώρα έζησε επτά χρόνια υπό τον βαρύ και αιματοβαμμένο ζυγό ανθρώπων που δεν μπορούσαν να συντάξουν σωστά μια απλή φράση και που επέλεγαν να «αναβιώνουν των αρχαιοελληνικό πολιτισμό» στο Καλλιμάρμαρο με απομιμήσεις αθλητικών αγώνων που δεν θα έστεκαν ούτε σε σχολική γιορτή. Και όμως συνέβη. Ακολουθούν τρεις όχι και τόσο γνωστές φωτογραφίες από το αρχείο του Γιώργου Ζεβελάκη:

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος σε ζαχαρωτό

Η Δέσποινα Παπαδοπούλου επιδεικνύει πιάτο με προσωπογραφία του συζύγου της

Ο Παττακός με σι θρου μπούρκα, ανάμεσα σε Ασλανίδη και Μακαρέζο

Το «χουντικό κιτς», λοιπόν, κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της νεοελληνικής κακογουστιάς και μακάρι να καταγραφεί πλήρως και να ερμηνευτεί ως αισθητικό φαινόμενο. Αξίζει επίσης να αναρωτηθούμε πόσοι συμπολίτες μας σήμερα δεν θα είχαν αντίρρηση για τέτοιου τύπου «αναβιώσεις» της ελληνικής ή και της «ελληνοχριστιανικής» παράδοσης, έχοντες, στην πραγματικότητα, πλήρη και εκκωφαντική άγνοια για την ελληνική ή για τη χριστιανική παράδοση· αξίζει, τέλος, να αναρωτηθούμε πού οδηγεί πολιτικά η ανοχή στη φασιστική αισθητική όταν, για καθαρά συγκυριακούς λόγους —και με την παραδοχή, στο πίσω μέρος του μυαλού μας, ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα—, θεωρούμε ότι οι κρεμάλες και οι γερμανικές στολές και οι μούντζες εξυπηρετούν τον πολιτικό μας στόχο και κάνουμε ότι δεν βλέπουμε το γελοίον του πράγματος.

* * *

Το λεν’ οι πετροπέρδικες, το λέει και τ’ αηδόνι
Ωρέ Γιώργο Παπαδόπουλε (δις)
Για σένα μιλάει ο ντουνιάς, για σένα καμαρώνει
Βάστα τα κλειδιά, βάσταξε γερά.

Παντού, σε κάμπους και βουνά, όλοι μιλούν για σένα
Ωρέ Γιώργο Παπαδόπουλε (δις)
Εσύ ξαναζωντάνεψες και το 21
Βάστα τα κλειδιά, βάσταξε γερά.

Το όνομά σου τώρα πια αιώνια θα μείνει
Ωρέ Γιώργο Παπαδόπουλε (δις)
Μεσ’ στις ελληνικές καρδιές γράφτηκε και δεν σβήνει
Βάστα τα κλειδιά, βάσταξε γερά.

* * *