Μασεντόνια

—του Γιώργου Τσακνιά—

Η Ξένια Κουναλάκη ανέβασε μια λίστα με το τοπωνύμιο Macedonia ανά τον κόσμο. Είναι καλή ιδέα να κάνουμε μια πλήρη αποδελτίωση της χρήσης της λέξης και να διερευνήσουμε την κάθε περίπτωση εις βάθος, αφού πρόκειται τέλος πάντων για εθνικό θέμα. Ιδού η λίστα:*

 

(* Να σημειωθεί ότι η κ. Κουναλάκη πρέπει να φορτίσει το κινητό της.)

Η Μακεδονία του Οχάιο έχει πληθυσμό 11.188 κατοίκους, σύμφωνα με την απογραφή του 2010. Το τοπωνύμιο προέρχεται, σύμφωνα με τη wikipedia, από ένα αστείο που έκαναν μεταξύ τους οι φοιτητές της θεολογικής σχολής του Western Reserve College, που ιδρύθηκε το 1826 και αποτελεί τμήμα του Hudson University του Οχάιο. Οι φοιτητές αναφέρονταν σε μια φράση από τις Πράξεις των Αποστόλων (16:10) : ὡς δὲ τὸ ὅραμα εἶδεν, εὐθέως ἐζητήσαμεν ἐξελθεῖν εἰς Μακεδονίαν, συμβιβάζοντες ὅτι προσκέκληται ἡμᾶς ὁ θεὸς εὐαγγελίσασθαι αὐτούς.

Μακεδονία, Οχάιο

Η Μακεδονία του Τενεσί είναι μια μικρή αραιοκατοικημένη κοινότητα που δεν εντάσσεται σε κάποιον δήμο (unincoroporated territory).

Μακεδονία, Τενεσί: το κοιμητήριο (έναντι Ι.Ν. Βαπτιστών)

Σελίδα από λεύκωμα του δημοτικού σχολείου της Μακεδονίας του Τενεσί, δόθηκε ως αναμνηστικό σε δάσκαλο όταν εκείνος έφυγε με μετάθεση για τη Ουάσινγκτον (1922):

Though you are going to Washington DC
You will be remembered in Tennesse
By your plans which we admire
May Macedonia your aim aquire

Η Μακεδονία της Αϊόβα έχει πληθυσμό 246 κατοίκων, σύμφωνα με την απογραφή του 2010.

Η Μακεδονία του Μιζούρι δεν υπάρχει πια, έχει απομείνει μόνο το κοιμητήριο. Ο οικισμός είχε ονομαστεί έτσι από ταχυδρομείο που είχε ιδρυθεί εκεί το 1890 (πέριξ του οποίου αναπτύχθηκε ο οικισμός), το οποίο πήρε το όνομά του από μια εκκλησία των Βαπτιστών που βρισκόταν εκεί.

Μακεδονία, Μιζούρι — το κοιμητήριο

Στο σημείο αυτό να παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν ή υπήρξαν αρκετές εκκλησίες των Βαπτιστών με το όνομα «Μακεδονία» στις ΗΠΑ. Μεταξύ αυτών, μία στο Clarendon County στη Νότια Καρολίνα, την οποία πυρπόλησαν μέλη της τοπικής Κου Κλουξ Κλαν, στις 21 Ιουνίου 1995. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον επισκέφτηκε την περιοχή, τέσσερα μέλη της ΚΚΚ συνελήφθησαν από το FBI και καταδικάστηκαν, η δε τοπική οργάνωση της ΚΚΚ εξαναγκάστηκε μετά από αγωγή να κλείσει τα γραφεία της.

Από τις δύο Μακεδονίες του Τέξας, η μία (στο Liberty County) φαίνεται να συνδέεται με Έλληνες μετανάστες: ιδρύθηκε το 1914 από έναν όμιλο εταιριών με έδρα το Σικάγο σε μια τεράστια έκταση ιδιοκτησίας του ομίλου, με σκοπό την εγκατάσταση Ελλήνων μεταναστών για να εργαστούν σε μεγάλης κλίμακας γεωργική παραγωγή που θα τροφοδοτούσε την αγορά του Γκάλβεστον. Το όνομα Μακεδονία προήλθε —και σε αυτή την περίπτωση— από παρακείμενη εκκλησία Βαπτιστών. Μερικοί Έλληνες έζησαν και εργάστηκαν εκεί, γενικά όμως η κοινότητα δεν αναπτύχθηκε. Το 1915 άνοιξε ταχυδρομείο, που έκλεισε το 1922. Το 1984 παρέμεναν στην περιοχή λίγα κτήρια υπό κατάρρευση και μια εκκλησία.

Στη Σκοτία, στο Γκλένροθς, μια περιοχή ονομάζεται Μακεδονία. Υπάρχουν όμως εδαφικά ζητήματα και αλυτρωτικές τάσεις μεταξύ όμορων περιοχών: το γεφυράκι που διακρίνεται στη φωτογραφία είναι διαφιλονικούμενο, παίζεται αν ανήκει στη Μακεδονία ή στο Σάουθπαρκς:

* * *

Μετά τις λεπτομέρειες για τα τοπωνύμια στις ΗΠΑ και στη Σκοτία, συνεισφέρω μια αναφορά της λέξης «Μακεδονία» στην ελληνική ποίηση, σε ένα αθάνατο έργο του Μανούσου Φάσση, καθώς και μια ιταλική συνταγή για φρουτοσαλάτα (σερβίρεται και με παγωτό).

Στο ξενοδοχείο Macedonia
πλάγιασα σε μεταξωτά σεντόνια
είχανε και μεταξωτές κουβέρτες
κι είπα: φέρτες.

Είπα και στη ρεσεψιονίστα
πως μ’ έπιασε μεγάλη νύστα.
Θέλω άνεση σουίτας
είμαι ποιητής της ήττας.

Macedonia di frutta, or Italian fruit salad, is one of the most typical of summer desserts in Italy, often served with some lemon sorbet. But a macedonia can be made any time of year, with almost any combination of fruits in season.

Γιατί άραγε η φρουτοσαλάτα λέγεται «Μακεδονία;»

The word macedonia was popularised at the end of the 18th century to refer to mixed fruit salad, alluding to the diverse origin of the people of Alexander’s Macedonian Empire. It is sometimes said that it refers to the ethnic mixture in 19th century Ottoman Macedonia. Macedoine can refer to any medley of unrelated things, not necessarily edible.

* * *